Koken en bakken doe je met boter of olie. Er zijn genoeg keuzes; olijfolie, kokosvet, zonnebloemolie, roomboter, en nog veel meer. Maar hoe bak je het gezondst? Volgens hoogleraar Levensmiddelentechnologie Tiny van Boekel (Wageningen University & Research) kun je het best met olie bakken en braden.
Als je gaat wokken of frituren, kies dan het liefst een zonnebloemolie met een hoog gehalte oliezuur, mais -of pindaolie. Voor bak -en ovengerechten is de beste keus kokosolie, pindaolie, geraffineerde olijfolie, amandel – of sesamolie.
Uit de test van de Consumentenbond blijkt dat Albert Heijn Bakken & braden de gezondste keuze voor een bak- en braadproduct is. Dit product bevat 98% olie; raapzaadolie aangevuld met zonnebloemolie en daarnaast hulpstoffen als karnemelkpoeder om vlees en jus bruin te kleuren.
Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
"In oliën zitten onverzadigde vetten. Die zijn beter dan de verzadigde, die in boter en andere harde vetten zitten. Onverzadigde vetten bevatten namelijk goed HDL-cholesterol en verzadigde het slechtere LDL-cholesterol." Olie is het beste om in te braden en bakken.
Conclusie. Olijfolie is beter dan zonnebloemolie als het gaat om gezondheid en voedingswaarde. Het bevat meer gezonde vetten en vitamines dan zonnebloemolie en heeft meer gezondheidsvoordelen. Het is ook een uitstekende keuze om mee te koken vanwege het hoge rookpunt.
Olijfolie is gezonder dan boter, omdat het meer onverzadigde vetten, antioxidanten, vitamines en mineralen bevat, die het hart, de bloedvaten, de hersenen en het immuunsysteem beschermen.
Minder verzadigd vet met halvarine en margarine
Wij adviseren daarom halvarine of margarine uit een kuipje of fles te gebruiken. Ter vergelijking: als je 6 boterhammen per dag eet, krijg je bij roomboter zo'n 16 gram verzadigd vet binnen, bij margarine ongeveer 6 gram en bij halvarine zo'n 3,5 gram.
Rijstolie heeft een hoger rookpunt dan andere oliën, wat betekent dat rijstolie gezonder is. Hiernaast bevat King Rijstolie een hoog gehalte aan Oryzanol, een antioxidant die o.a. het cholesterolgehalte in het bloed verlaagd.
Doordat zonnebloemolie voornamelijk uit meervoudig onverzadigde vetten bestaat, kunnen deze gemakkelijk oxideren. Er komen dan, volgens onderzoekers vooral bij zonnebloemolie, schadelijke aldehyden vrij. Deze aldehyden kunnen het DNA beschadigen en daarmee ziektes in de hand werken.
Bij het maken van roomboter komen inderdaad geen ingewikkelde processen kijken, maar dat maakt het niet gezond. Roomboter is namelijk van nature rijk aan vetten (82 gram per 100): vooral verzadigd vet, plus daarnaast ook transvet. Deze vetten verhogen het risico op hart- en vaatziekten.
Croma Bakken en Braden Vloeibaar bevat 98% plantaardige oliën en vetten. Croma Vloeibaar is van nature gezond, omdat het rijk is aan goede onverzadigde vetten. De vervanging van verzadigde vetten voor onverzadigde vetten draagt bij aan de instandhouding van normale cholesterolgehalten in het bloed.
De olie die het meest geschikt is om te verhitten is olijfolie (niet de koude persing), zonnebloemolie, druivenpitolie, arachide-olie, koolzaadolie of soja-olie. De olijfolie is daarvan degene met het meeste smaak, dus het minst neutraal.
Oliën met een rookpunt onder de 180 °C zijn: extra vierge olijfolie en lijnzaadolie. Die zijn dus niet geschikt voor bakken, wokken, braden en frituren. Ook roomboter is hier niet geschikt voor.
De échte winnaar is lijnzaadolie. Deze held der oliën heeft niet alleen veel meer onverzadigde vetten dan olijfolie, maar ook de verhouding omega 3 en 6 is vele malen gunstiger in lijnzaadolie. Dit heeft een enorm effect op de ontstekingswaarde in je lichaam, de bron van veel ziektes.
De mix van plantaardige oliën in Becel bevat van nature de goede meervoudig onverzadigde vetten, Omega 3 en Omega 6. Omega 3 en 6 dragen bij tot de instandhouding van een normaal cholesterolgehalte in het bloed, en daarmee zijn ze goed voor het hart.
Conclusie. Verzadigde vetten kunnen goed tegen verhitting en zijn geschikt voor het bakken. Probeer waar het kan te kiezen voor een plantaardig product, zoals olijfolie en wissel af en toe af met kokosolie of roomboter als je dit lekker vindt.
Gebruik bij voorkeur een smeersel met minder verzadigd vet. In de regel zijn dierlijke vetten verzadigd en plantaardige vetten onverzadigd. Het wordt dus aangeraden om meer plantaardige vetten te gebruiken. Halvarine, dieetmargarine en olijfolie zijn gezonder dan boter.
Als we kijken naar de voedingswaarde van vet, bevat een eetlepel boter 102 calorieën en 11,5 gram vet, waarvan ongeveer 7,3 gram verzadigd is. Terwijl een eetlepel olijfolie 119 calorieën en 13,5 gram vet bevat . Echter, slechts 1,8 gram is verzadigd, wat veel minder is dan de hoeveelheid in boter.
Plantaardige olie, zoals zonnebloemolie, kokosolie of amandelolie zijn fijne vervangers voor boter.
Als je zoveel mogelijk van alle voordelen van boter wilt profiteren, kan je het beste ongezouten biologische grasboter kopen. Dit is een boter gemaakt van de melk van biologische koeien die met gras zijn gevoerd. Grasboter is veel rijker aan de vitaminen en mineralen, waaronder K2.
Het is het gezondst om een mix van verschillende oliën te gebruiken. Bijvoorbeeld, het mengen van zonnebloemolie met olijfolie, of zonnebloemolie met koolzaadolie of maïsolie, kan de juiste balans van omega-3 en omega-6 zuren bereiken .
Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken. ,,Olijfolie is rijk aan enkelvoudige onverzadigde vetten”, verduidelijkt Sollid. En dat is goed nieuws, want dat doet het cholesterolgehalte in je bloed dalen. ,,Koolzaadolie is ook een goede bron aan enkelvoudige onverzadigde vetten.
Uit een onderzoek onder 15 gezonde volwassenen bleek dat degenen die gedurende 10 weken een dieet aten dat rijk was aan zonnebloemolie met een hoog oliezuurgehalte, aanzienlijk lagere bloedwaarden van LDL (slechte cholesterol) en triglyceriden hadden , vergeleken met degenen die een dieet aten met een vergelijkbare hoeveelheid verzadigd vet ( 13 ).