Zo'n 1.500 jaar voor onze jaartelling ontdekte een Egyptische slaaf dat brood kon rijzen. Deze slaaf had als taak iedere dag vers brood te bakken. Brood dat ouder was dan een dag was niet te eten. Op een dag merkte hij dat hij een restje broodpap van de vorige dag had laten staan.
Brood vindt zijn roots in de prehistorie. De oermensen bakten platte koeken gemaakt van een papje van gekneusde granen en water.
Egypte wordt meestal aangeduid als de oorsprong van gerezen brood. De eerste broden werden gemaakt door spontane fermentatie, net zoals bij het eerste bier. Het bewust gebruiken van zogenaamde 'starters', gist, zuurdesem of bier, kwam later. Archeologisch is aangetoond dat brood ouder is dan de landbouw.
Waarschijnlijk zijn de oude Egyptenaren ongeveer de eersten die echt goed werden in bakken. De taarten van toen zagen er wel heel anders uit dan onze taarten. Het waren eigenlijk een soort ronde koeken – eetbare bakjes van haver, tarwe, rogge die ze bakten en vulden met honing.
Dus, wat is brood? Eigenlijk is het een pasta van bloem en water, gekookt over of omringd door hitte. Volgens de geschiedenis werd het eerste brood gemaakt in of rond 8000 v.Chr. in het Midden-Oosten, met name Egypte .
Een vroeg zuurdesembrood werd al in 6000 v.Chr. gebakken in het zuiden van Mesopotamië, de bakermat van de Sumerische beschaving, die de kennis mogelijk rond 3000 v.Chr. aan de Egyptenaren heeft doorgegeven. De Egyptenaren verfijnden het proces en begonnen gist aan het meel toe te voegen.
De vroegst bekende verslagen van gistgerezen brood komen uit het oude Egypte in 1300-1500 v.Chr. (Samuel, 1996; Sicard en Legras, 2011) en China in 500-300 v.Chr. (Shevchenko et al., 2014). Het is echter waarschijnlijk dat georganiseerde afhankelijkheid van organismen voor fermentatie veel ouder is.
Rond 2600 v.Chr. maakten de Egyptenaren , die als eersten opzettelijk zuurdesem gebruikten, brood volgens methoden die in principe vergelijkbaar zijn met die van vandaag de dag.
Brood geschiedenis en feiten. Mensen begonnen minstens 30 duizend jaar geleden met het bakken van brood…
Oud bakken
De Egyptenaren waren ook pioniers in het bakken, aangezien ze de eerste geregistreerde beschaving waren die gist in hun brood gebruikte, al in 2600 v.Chr. Toen was er het Baker's Guild van het Romeinse Rijk, opgericht rond 168 v.Chr. Deze organisatie, genaamd Pistorum, erkende broodbakkers als bekwame ambachtslieden.
Er bestaat onder historici geen discussie over wie de eerste banketbakkers waren. Dat waren de Hebreeërs die leefden in de huidige landen Israël, Jordanië en Irak. Zij maakten in het tweede millennium voor Christus al banket.
Mensen van mindere – aten brood gemaakt van rogge of gerst, dat maslin of armenbrood werd genoemd. De armste mensen zouden zwart brood hebben, gemaakt van alle granen die te vinden waren, en in gevallen van echte armoede, voedingsmiddelen zoals hazelnoten, gerst of haver.
De oertijd: graankorrels als kauwgom
Tijdens de jacht stilden onze voorouders hun honger door op korrels van wilde granen te kauwen. Ze kwamen toen op het idee om de korrels eerst te kneuzen, en dan te weken in water. Die brij vermengden ze met bloed van dieren, of gesmolten vet. Even koken, en de broodpap was klaar.
Brood is een oeroud woord, dat in diverse talen opduikt, steeds met een iets andere klank. Mogelijks is het woord verwant aan het Griekse woord 'bruton'. Dat is de naam van een gegiste drank uit gerst.
De bekende 'pop-up' broodrooster, die automatisch de broodjes uit de rooster gooit, werd in 1919 door Charles Strite uitgevonden.
Een legende vermeldt dat bisschop . Gregorius al in 992 in Pithiviers (Frankrijk) een koek van Armeense oorsprong met kruiden en honing leerde bakken.
Hoe ontstond brood zoals we het nu kennen? Per toeval. Zo was het in het oude Egypte – zo'n 2500 jaar voor Christus – de taak van de slaven om iedere dag vers brood te bakken. Op een dag mengde een slaaf een restje deeg van de dag ervoor met het nieuwe deeg.
De lekkere geur, krokante korst en malsheid van brood verminderen naarmate het brood ouder wordt. De samenstelling daarentegen verandert niet. Alle vezels, vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen blijven gewoon in het brood aanwezig.
De vroegst bekende vorm van bakken ontstond toen mensen wilde graskorrels namen, ze in water lieten weken en het mengsel tot een soort bouillonachtige pasta vermalen . De pasta werd gekookt door het op een platte, hete steen te gieten, wat resulteerde in een broodachtige substantie.
Hofbackerei Edegger-Tax, Graz, Oostenrijk
De oudste bakkerij ter wereld, Hofbäckerei Edegger-Tax, staat in Oostenrijk: de eerste verwijzingen ernaar dateren uit de 14e eeuw. Het was oorspronkelijk een kleine bakkerij met zelfgebakken bakwaren, maar in 1789 nam Matthias Tax de leiding van de bakkerij over.
De vroegst bekende gebakjes werden gemaakt door de oude Egyptenaren. Ze bakten cakes van tarwe en honing, vaak op smaak gebracht met fruit en noten . Deze cakes werden gebakken op hete stenen en waren waarschijnlijk het eerste bekende voorbeeld van bakken.
Dus toen de eerste broodbakkers, een groep jagers-verzamelaars die 14.000 jaar geleden in het Midden-Oosten leefden en nu de Natufiërs worden genoemd, de eerste platte broden bakten, maakten ze die als feestelijk voedsel, niet als basisvoedsel. Brood begon als de Natufische versie van onze bruidstaart.
Onderzoekers speculeren dat een mengsel van bloemmeel en water langer dan normaal op een warme dag werd bewaard en dat de gisten die in natuurlijke verontreinigingen van het meel voorkomen, ervoor zorgden dat het ging fermenteren voordat het werd gebakken . Brood was het belangrijkste onderdeel van het oude Egyptische dieet.
Mensen in koloniaal Amerika gebruikten allerlei oplossingen om brood te bakken. Ze bakten bijvoorbeeld platte koeken van meel en water in de hete as van een vuur, maar ook kleiovens, Dutch ovens op kolen, buiten of op een open haard binnenshuis, en gietijzeren kachels .