Vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben. Bij ziektes als post-COVID, ME/CVS, Q-koorts en Lyme spelen vermoeidheidsklachten een belangrijke rol, maar ook bij andere ziektes en aandoeningen komt vermoeidheid voor. ZonMw laat onderzoek doen naar de oorzaken en behandeling van vermoeidheidsklachten.
Veel ziekten en aandoeningen veroorzaken vermoeidheidsklachten. Denk aan spierziekten, kanker, infectieziekten zoals Covid-19 of Q-koorts. Er kan zowel sprake zijn van fysieke vermoeidheid, omdat het lichaam harder moet werken vanwege de ziekte, als van mentale vermoeidheid door emoties of psychologische veranderingen.
Extreme vermoeidheid
Plotselinge vermoeidheid kan door stress, slaapgebrek, een ongezonde levensstijl, een infectie of ziekte, of een medische aandoening komen. Het is belangrijke om de oorzaak te vinden, anders blijft de vermoeidheid terugkomen.
Het is een ongewoon en overdadig gevoel van moeheid waarvan je met een aantal uren extra slapen niet bent verlost. Deze vermoeidheid voelt aan alsof je meer uitgeput bent dan normaal en vlugger moe bent na het uitvoeren van je gewone dagelijkse bezigheden, of zelfs als je helemaal niets doet.
Oorzaken oververmoeidheid
Je kan door verschillende oorzaken oververmoeid raken. Bijvoorbeeld door een slaaptekort, slechte voeding, te weinig lichaamsbeweging en stress. Maar ook bepaalde karaktereigenschappen kunnen een rol spelen, zoals perfectionisme, subassertiviteit of veel piekeren.
Veel mensen die kanker hebben (gehad), hebben last van vermoeidheid. Vermoeidheid bij kanker is een aanhoudend gevoel van uitputting veroorzaakt door kanker of de behandeling ervan, dat het dagelijks leven beïnvloedt. Wanneer de vermoeidheid optreedt en hoe dit wordt ervaren kan voor iedereen verschillend zijn.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.
Probeer je slaapgewoontes te veranderen. Zoek hulp om piekeren, spanning of somberheid minder te maken. Zorg goed voor jezelf: Beweeg genoeg, eet gezond en stop met roken. Bij moeheid door medicijnen, pijn of een ziekte: bespreek het met je huisarts.
Bij een bloedonderzoek naar vermoeidheid wordt, naast de mineralen calcium en magnesium ook getest op een tekort aan vitamine D. Een tekort geeft klachten zoals een moe, futloos en belabberd gevoel. Daarnaast gaan we ook de waarden voor vitamine B12 na.
Door de hersenvermoeidheid kan iemand problemen krijgen met het denken, geheugen, aandacht of een brainfog ervaren. Op een gegeven is het gewoon óp en dan kan iemand de informatie niet meer in zich opnemen. Diegene vergeet bijvoorbeeld wat er is gezegd, of is afgeleid of gaat dubbel zien.
Mensen met hartfalen kunnen zich voortdurend moe voelen en moeite hebben met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, zoals wandelen, de trap oplopen of boodschappen dragen. Zich minder kunnen inspannen en vermoeidheid zijn de meest voorkomende klachten bij hartfalen.
Je voelt je moe en overspannen, prikkelbaar en lastig, hebt last van tientallen kleine klachten zoals hartkloppingen, rugpijn, vermoeidheid, slapeloosheid, lusteloosheid, piekeren, doordrammen of hoofdpijn. Soms word je zelfs onaangenaam naar anderen toe of bitsig of agressief.
Chronische vermoeidheid
De verschillende organen beïnvloeden elkaar, waardoor complexe energetische patronen kunnen ontstaan. Zo kan langdurige vermoeidheid vanuit de spijsvertering (milt) leiden tot overwerktheid en uitputting (nier), met alle problemen en frustraties van dien (lever).
Hypersomnia is een slaap-waak stoornis waarbij iemand last heeft van extreme slaperigheid, ondanks genoeg uren slaap. Bij insomnia is het tegenoverstelde aan de hand: dan is er sprake van slapeloosheid, en lukt het maar niet om te slapen. Teveel slapen en zich overmatig slaperig voelen komt vaak voor.
Als u langere tijd last heeft van oververmoeidheid, kan uw lichaam uit balans raken. Hierdoor kunt u overspannen raken of een burn-out krijgen. U krijgt dan ook last van andere klachten en u heeft nergens energie voor.
Er zijn verschillende vitamines en mineralen die helpen bij vermoeidheid. Dit zijn vitamine B2, B3, B5, B6, B11, B12, C en de mineralen ijzer en magnesium. Deze B vitamines dragen bij aan de verbranding van vet, koolhydraten en eiwitten uit de voeding.
Maar een 'abnormale' of 'niet-noodzakelijke vermoeidheid' is anders. Dit is extreme vermoeidheid die plotseling op kan komen, die niet gerelateerd is aan inspanning en waarvoor een lange herstelperiode nodig is. Deze vermoeidheid voelt vervelend aan.
Een bezoek aan de internist kan helpen ter geruststelling en bij het hervinden van vertrouwen in uw eigen lichaam. Ook de huisarts en therapeut kunnen u begeleiden, bijvoorbeeld in de vorm van gespecialiseerde programma's (cognitieve gedragstherapie).
De ziekte wordt ook wel chronisch vermoeidheidssyndroom of myalgische encefalomyelitis genoemd. De Gezondheidsraad gebruikt de naam ME/CVS. Het is nog onduidelijk of het om één ziekte of om meerdere verschillende ziektes gaat. Artsen, wetenschappers en patiënten erkennen dat de ziekte ernstig en langdurig is.
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor chronische vermoeidheid. De vermoeidheid kan het gevolg zijn van een chronische ziekte, ontstaan na de behandeling van kanker of het gevolg zijn van psychische klachten. Soms is de oorzaak onduidelijk..
Vermoeidheid komt vaak voor bij kanker. Je kunt voor, tijdens en kort na de behandeling moe zijn, maar ook nog lange tijd daarna. Vermoeidheid is een gebrek aan energie. Als je vaak moe bent, lukt het niet goed meer om de dingen te doen die je wilt of moet doen.
Hartfalen is een chronische aandoening, waarbij het hart het bloed niet goed meer kan rondpompen. Hierdoor kunnen verschillende klachten ontstaan, zoals kortademigheid en vermoeidheid.
Er bestaat geen test. De arts beoordeelt de uitslagen van het bloed- en het lichamelijk onderzoek. Nadat vastgesteld is dat de jongere geen andere ziekte heeft, kan de diagnose CVS worden gesteld. Dat gebeurt op basis van wat de jongere vertelt over vermoeidheid en andere klachten.