Herkomst. Zout komt in de natuur voor in zoutmijnen, zeeën en oceanen, en zelfs in sommige landplanten. Het wordt gewonnen door zeewater te verdampen of door zoutlagen uit de grond te halen. In Nederland is er bijvoorbeeld een bekende zoutwinninglocatie in de regio Twente.
De eerste sporen van zoutwinning zijn gevonden in China en dateren van ongeveer 5500 jaar voor onze jaartelling. Ook in het Oude Egypte kende men reeds het gebruik van zout, niet alleen als smaakstof bij het eten, maar voornamelijk als conserveringsmiddel voor voedsel en als cruciaal component bij het mummificeren.
Zout wordt al duizenden jaren gebruikt in voeding en als bewaarmiddel. De allereerste mens kreeg voldoende zout binnen via het vlees dat hij at, maar zodra hij zich ging settelen, aan landbouw begon te doen en minder vlees at, werd het noodzakelijk om extra zout in te nemen.
Bronnen. Zout komt uit twee hoofdbronnen: zeewater en het natriumchloride mineraal haliet (ook bekend als steenzout) . Steenzout komt voor in uitgestrekte lagen van sedimentaire evaporietmineralen die ontstaan door het opdrogen van ingesloten meren, playas en zeeën.
Tussen de 300 en 200 miljoen jaar geleden gebeurde in Nederland iets vergelijkbaars: het klimaat was warm en droog en in de ondiepe zee die Nederland bedekte verdampten miljarden liters water. Het daarin opgeloste zout bleef achter als steenzout. Dikke pakketten hiervan liggen nu kilometers diep onder Nederland.
Zout komt in de natuur voor in zoutmijnen, zeeën en oceanen, en zelfs in sommige landplanten. Het wordt gewonnen door zeewater te verdampen of door zoutlagen uit de grond te halen. In Nederland is er bijvoorbeeld een bekende zoutwinninglocatie in de regio Twente.
Het toevoegen van zout aan voedsel begon relatief recent, ongeveer 5000 jaar geleden . Naarmate mensen er steeds meer aan verslaafd raakten, werd zout het belangrijkste handelsobject en de economische basis van verschillende rijken.
Oceaanzout komt voornamelijk van rotsen op het land en openingen in de zeebodem. Zout in de oceaan komt uit twee bronnen: afvloeiing van het land en openingen in de zeebodem . Rotsen op het land zijn de belangrijkste bron van zouten die in zeewater zijn opgelost. Regenwater dat op het land valt, is licht zuur, dus het erodeert rotsen.
Zoutlagen kunnen variëren van een paar voet tot duizenden voet in het Middellandse Zeegebied . Andere zoutlagen worden vaak aangetroffen in sedimentaire bedden en in zoute playa-meerafzettingen zoals het Great Salt Lake in Utah en Serles Lake in Californië. Zout wordt ook gewonnen uit zeewater door verdamping.
Hoewel de regelgeving niet stelt dat zout rechtstreeks uit de zee moet komen , weten we wel dat natriumchloride door oud zeewater werd verplaatst. Dus zelfs als zout uit een ondergrondse zoutmijn kwam en niet uit de zee, was het op een gegeven moment "zee"zout.
De ontdekking van zout wordt niet aan een specifiek individu toegeschreven , omdat zout al sinds de prehistorie bekend is bij mensen. Het gebruik van zout dateert van vóór de geschreven geschiedenis, en bewijs suggereert dat vroege mensen zout verkregen uit natuurlijke bronnen zoals zoutmijnen, zoutbronnen of door zeewater te verdampen.
We kunnen zelf geen zout aanmaken, dus mensen hebben altijd naar hun omgeving moeten kijken om in de behoefte te voorzien. Vroege jagers konden een constante aanvoer van zout uit vlees halen, maar landbouwgroepen moesten het zoeken door dierensporen naar zoutlagen te volgen .
Zout werd gebruikt als betaalmiddel in het oude Rome , en de wortels van de woorden "soldaat" en "salaris" kunnen worden herleid tot Latijnse woorden die betrekking hebben op het geven of ontvangen van zout. Tijdens de middeleeuwen werd zout vervoerd over wegen die speciaal voor dat doel waren aangelegd.
Zoutlagen in de Twentse bodem
Deze zoutlagen zijn honderden miljoenen jaren geleden ontstaan door verdamping van een binnenzee, die toen West Europa bedekte. Toen in opdracht van De baron Van Heeckeren in 1887 in Delden een drinkwaterput werd geslagen, kwam dit steenzout op een diepte van 520 meter naar boven.
Het oudste zout is zo'n 600 miljoen jaar oud. Zo oud zout vind je in Punjab, Salt Range en Siberië. In Nederland is het zout tussen de 255 en 200 miljoen jaar oud. Het zout dat in Nederland uit de bodem wordt gehaald is tussen de 255 en 225 miljoen jaar oud.
Het zeewater kan binnendringen via open riviermondingen en estuaria, maar ook via schut- en spuisluizen of vispassages op 'gesloten' zoet-zoutovergangen. Zout komt dan mee met schepen of vissen.
Zout is over het algemeen oneindig. Er is bijvoorbeeld geen realistische manier waarop we het zout in de oceaan kunnen uitputten voordat we uitsterven . De oceaan bevat ongeveer 35 gram zout per liter zeewater, en de oceaan is 1,3E10 liter. Er is dus 46.620.000.000.000.000.000 kg zout in de oceaan.
Als je geen andere keuze hebt, kun je zout uit sommige planten halen . Door stukjes hickory, walnoot en pecannootwortels te koken, haal je voedingsstoffen zoals natrium uit de plant. Ook het verbranden van droge hoefbladbladeren levert zoutrijke as op. Gebruik beide methoden in een overlevingssituatie.
Bij oplossingsmijnbouw wordt zout gewonnen door water onder druk in een boorgat te persen dat in een ondergronds zoutbed of koepel is geboord . Het zout lost op, waardoor het water in pekel verandert en er een holte in het zoutbed ontstaat.
Het zout komt van verwering en vulkanische activiteit . De oceaan is al heel vroeg in de geschiedenis van de aarde gevormd, zodra water in contact komt met gesteente, beginnen verweringsprocessen. Deze logen (lossen op) de oplosbare elementen bij voorkeur uit het gesteente (natrium, calcium, magnesium, kalium etc.).
Niet overal even zout
Zeewater heeft een gemiddelde zoutheid van 3,5%. Dat betekent dat er 35 gram zout zit in elke liter zeewater. Zeewater is echter niet overal even zout. In de Baltische Zee is het water het minst zout en in de Dode Zee is het water zo zout dat je erop kunt drijven.
Voor de middeleeuwse zoutproductie werd veen gewonnen en verbrand. De as van de verzilte turf werd vervolgens met zeewater vermengd. Het zout werd verkregen door een procedé van mengen en inkoken. Dat gebeurde in zogeheten zoutketen, simpele houten gebouwtjes.
Heb je ('t) ooit zoo zout gegeten? d.w.z, eig. heb je ooit zoo iets sterks geproefd?; bij overdr.: heb je ooit zoo iets vreemds, zonderlings beleefd of gehoord? Vgl.
Experimenteer met azijn (witte en rode wijn, rijstwijn, balsamico en andere) . Voor de meeste smaak, voeg het toe aan het einde van de kooktijd. Geroosterde sesamolie voegt een hartige smaak toe zonder toegevoegd zout.
De verklaring ligt waarschijnlijk in het feit dat het consumeren van zout ervoor zorgt dat de hypothalamus dopamine (het gelukshormoon) vrijgeeft. In feite associëren we zout met een goed moment, wat het verlangen om zout voedsel te eten versterkt.