Methodes zijn koelen, invriezen, drogen, toevoegen van zout, suiker of zuur, fermentatie, roken, wecken, verhitten en het toevoegen van conserveermiddelen. Er bestaan ook nieuwe houdbaarheidstechnieken, zoals hogedrukpasteurisatie waarbij micro-organismen dood gaan onder hoge druk.
Eten is langer houdbaar als je koelkast op 4 °C staat. Bacteriën groeien dan minder snel. Met een koelkastthermometer kun je controleren of je koelkast koud genoeg staat (te koop in een huishoud- of kookwinkel).
Er bestaan verschillende conserveringsmethoden. Denk aan luchtdicht verpakken, in het zuur of zout (pekel) leggen, (vries)drogen of pasteuriseren. Bij die laatste methode worden microben door verhitting gedood. Dit gebeurt bijvoorbeeld om melk langer houdbaar te maken.
Zelf noodrantsoen samenstellen
Denk aan water in flessen of pakken, lang houdbare melk, havermout, pinda's, pasta of rijst en ingeblikte groente, fruit, bonen en vis. Voordeel van zo'n noodrantsoen is dat je er voedzame maaltijden mee kunt samenstellen die vrij goed smaken en bij je voorkeur passen.
Methodes zijn koelen, invriezen, drogen, toevoegen van zout, suiker of zuur, fermentatie, roken, wecken, verhitten en het toevoegen van conserveermiddelen. Er bestaan ook nieuwe houdbaarheidstechnieken, zoals hogedrukpasteurisatie waarbij micro-organismen dood gaan onder hoge druk.
Natuurlijke conserveermiddelen zijn stoffen die van zichzelf de houdbaarheid van een product verlengen. Suiker is daar een goed en veel gebruikt voorbeeld van. Het is een stof die als zodanig in de natuur voorkomt. Bij Natural Spices kun je een breed assortiment houdbaarheidsverhogende hulpstoffen online bestellen.
De supermarkten hebben schappen vol groenten in blik, mede door de lange houdbaarheid. Altijd handig dus om een aantal blikjes bonen in huis te hebben. Gedistilleerde drank zoals wodka, rum, gin, whiskey en tequila blijft in de eeuwigheid houdbaar. Ook als de fles al geopend is geweest.
'Te gebruiken tot' (TGT) staat op voedingsmiddelen die snel bederven: het is de uiterste consumptiedatum. Denk aan verse (rauwe) vis en vers (rauw) vlees. Op die voedingsmiddelen kunnen bacteriën namelijk snel groeien, wat mogelijk gezondheidsrisico's met zich meebrengt.
Voedsel afdekken
Wanneer je eten nog warm is komt er veel damp vrij, dus als je het niet meteen afdekt of in een bakje doet dan droogt het eten uit.
Omdat koude daalt, is het in het bovenste compartiment van de koelkast iets warmer. Hier leg je dus de voedingsmiddelen die het graag koud hebben maar niet Antartica-fris. Leg hier voedsel dat niet gekookt hoeft te worden. Boterhambeleg, snacks en restjes voelen zich hier thuis.
Zout is in principe onbeperkt houdbaar en bederft niet. Dit komt omdat zout geen organische stof is maar een mineraal.
Noodrantsoenen – voedsel specifiek bedoeld voor noodsituaties. Kant-en-klare maaltijden. Gevriesdroogde voeding in folieverpakkingen. Gevriesdroogd voedsel in zeer lang houdbare blikverpakkingen.
Consumenten moeten zich bewust worden dat eten meestal niet is bedorven als de houdbaarheidsdatum is verstreken. Een THT (ten minste houdbaar tot) -datum staat op producten die niet snel bederven. Na de THT-datum kan de kwaliteit van het product achteruit gaan, maar je kunt het vaak nog wel veilig eten.
Natriumchloride is een zout met de formule NaCl. Dit zout wordt in het dagelijks gebruik (keuken)zout genoemd omdat het bij de bereiding van voedsel vaak gebruikt wordt als smaakmaker en conserveermiddel.
Deze conserveringsmiddelen doden niet alleen bacteriën en schimmels, maar maken ook een eind alle enzymactiviteit in het product en maken dat producten langer houdbaar zijn. Helaas doden ze ook enzymen en vitaminen die in de crème aanwezig zijn.
Conserveringsmiddelen zijn niet slecht voor je gezondheid. Ze zijn goed voor de voedselveiligheid en verlagen het risico dat je ziet wordt door bacteriën. Doordat conserveringsmiddelen ervoor zorgen dat producten langer houdbaar blijven, wordt er ook minder voedsel verspild. Vers eten is natuurlijk het gezondste.
Pekelen, fermenteren en opleggen
Je legde het voedsel in een geconcentreerde oplossing, die het vocht uit alle cellen trok. Fruit kon je bijvoorbeeld in vloeibare suiker leggen, het zogenaamde konfijten. Een zoutbad was eveneens doeltreffend maar werd vooral voor vlees en vis gebruikt.
Twee bekende voorbeelden van groepen conserveermiddelen zijn isothiazolinonen en parabenen. Omdat zulke stoffen in veel verschillende producten kunnen zitten, kan je er toch nog veel mee in aanraking komen.
Vlees bewaart het best als je koelkast op 4 °C staat. Het schap onderaan de koelkast, boven de groentelades, is het meest fris. Leg daar je vlees(waren). Plaats nooit rauwe producten boven bereide producten.