De Consumentenbond stelt dat sojadrink de beste vervanger is. Een glas sojadrink telt net zoveel eiwitten als een glas halfvolle melk én bevat toegevoegde calcium en vitamine B2 en B12.
Voor een volwaardige melkvervanger komt sojamelk het dichtst in de buurt. Dit komt door het eiwitgehalte en de aanwezigheid van alle essentiële aminozuren. Maar ben je op zoek naar een optie met weinig calorieën, dan is amandelmelk een goede keuze.
Met name vanwege de vergelijkbare hoeveelheid eiwitten is sojamelk de beste vervanging. Het wordt gemaakt van gepelde sojabonen en extra water, plantaardige olie, verdikkingsmiddel (xantaangom, guargom, carrageen, gellaangom) en emulgatoren om de smaak en de houdbaarheid te verbeteren.
Er bestaan verschillende plantaardige zuivelalternatieven, zoals sojadrink, erwtendrink, amandeldrink, rijstdrink, haverdrink en kokosdrink. Er bestaan ook plantaardige alternatieven voor yoghurt en toetjes. Van deze plantaardige alternatieven weten we nog niet of ze op de langere termijn iets voor je gezondheid doen.
Vervanging voor melk
Er zijn een aantal commercieel geproduceerde alternatieven voor koemelk gemaakt van soja, kokos, rijst, aardappel, haver, amandel, hazelnoot, cashew, hennep, vlas, zonnebloem en zelfs macadamia . De meeste hiervan zijn verkrijgbaar in een paar verschillende smaken (zoals "origineel", "vanille", "chocolade" en "mokka").
Denk bijvoorbeeld aan sojamelk, sojayoghurt, maar ook rijstmelk, amandelmelk en kokosmelk. Dit zijn allemaal prima alternatieven. Er zijn tegenwoordig veel verschillende soorten verkrijgbaar, dus probeer ook eens wat verschillende smaken uit.
Wie geen melk of melkproducten eet, moet z'n best doen om van bepaalde voedingsstoffen, zoals calcium en vitamine B12, voldoende binnen te krijgen. De voedingsstoffen in melk zitten ook in andere productgroepen zoals fruit, groenten, bonen, vlees, noten, granen en eieren.
Havermelk heeft maar weinig voedingswaarde ten opzichte van sojamelk. Het kan wel het slechte cholesterol verlagen, maar doet dat minder goed dan soja. Al met al is mijn advies dus, op basis van de literatuur en de voedingswaarde, om als plantaardige melk sojamelk te gebruiken.
Magere en halfvolle melk en melkproducten (zuivel) zoals 30+ kaas, magere en halfvolle yoghurt en karnemelk passen in Nederland in een gezond voedingspatroon. Het nemen van zuivel hangt samen met een lager risico op darmkanker en het eten van yoghurt met een lager risico op diabetes type 2.
Melk is niet nodig om te zorgen dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Er zijn verschillende alternatieven, opvolg producten (sojamelk, sojayoghurt) en het eten van eiwit- en calciumrijke voedingsmiddelen (peulvruchten, boerenkool en rucola).
Tablet of capsule met lactase
In je maag-darmkanaal breekt de lactase de lactose af. Deze tabletten kun je zonder recept kopen bij de apotheek of drogist of online. De tabletten zijn handig als je gewone zuivelproducten wilt blijven gebruiken.
De behandeling van lactose-intolerantie bestaat uit het weglaten van lactose uit jouw voeding. Meestal is het niet nodig om helemaal lactosevrij te eten. Kleine hoeveelheden lactose geven meestal geen klachten en zijn dan ook niet schadelijk.
Hazelnootmelk, amandelmelk, sojamelk zijn vooral erg geschikt voor bakken. Havermelk is perfect voor bijvoorbeeld je havermoutpap bij het ontbijt en kokosmelk wordt veelvuldig in smoothies gebruikt. Elke vervanger heeft zo wel recepten waarin ze het best tot hun recht komen.
Magere, magere of 1% koemelk zijn gezondere opties vergeleken met 2% of volle melk. Ze bevatten minder vet. "Als je geen koemelk kunt drinken, zijn sojamelk en rijstmelk vaak de gezondste melk voor de gezondheid van de darmen - vooral voor mensen met coeliakie, een auto-immuunziekte die ontstekingen kan veroorzaken," zei Park.
Sojamelk, de klassieke melkvervanger
Van alle plantaardige melkvervangers lijkt sojamelk qua samenstelling het meest op koemelk. Het is dan ook het meest populaire plantaardige alternatief voor melk. Sojamelk scoort gemiddeld wat calorieën betreft en vormt een goede bron van eiwitten en calcium.
Zowel volle, halfvolle als magere melk staan in de lichtgroene zone van de voedingsdriehoek en passen dus in een gezonde voeding. Halfvolle melk krijgt in het algemeen de voorkeur. Hiermee krijg je minder (verzadigd) vet en calorieën binnen maar nog altijd voldoende eiwitten, vitaminen en mineralen.
Soja is een van de weinige plantaardige eiwitbronnen met die eigenschap. Verrijkte sojamelk, met toegevoegd calcium en vitamine B12, is daarom de meest voedzame optie.
Sojamelk is al tientallen jaren het populairste zuivelvrije alternatief omdat het voedingsprofiel sterk lijkt op dat van koemelk. Het is het beste eiwitrijke melkalternatief. Sojamelk bevat ongeveer 7 gram eiwit per kopje, vergeleken met 8 gram per kopje koemelk.
Waarom zuivelvrij eten? Melk is de zeker niet goed voor elk. Wat algemeen bekend is, is dat er lactose-intolerantie bestaat en koemelkallergie. Wat echter vaker voorkomt en waar minder over bekend is, is overgevoeligheid voor exorfines in melk.
Wil of kan je geen melk drinken, bijvoorbeeld omdat je lactose-intolerant bent? Dan kan je je portie calcium uit andere voedingsmiddelen halen zoals calcium- en vitamineverrijkte sojadranken, water, groenten, noten en peulvruchten.
Gelukkig zijn er een paar dingen die je kunt vervangen door zuivelmelk als je die niet hebt of als je liever geen zuivel aan je recept toevoegt. Volgens The Stay At Home Chef kun je natriumarm runderbouillon, kippenbouillon of zelfs plantaardige melk gebruiken in een 1:1 vervangingsverhouding in je gehaktbroodrecept.