Bij geklaarde boter laat je de boter smelten in een pan. Het vocht van het botervet wordt gescheiden door het smelten en weer laten afkoelen van de boter.
Door het klaren van boter verwijder je niet alleen de eiwitten en het vocht waardoor je geen gespetter meer in de pan hebt, maar ook de lactose. Daarom is ghee geschikt voor mensen met een lactose-intolerantie. Je kunt ghee kopen in de (natuur)winkel, maar je kunt de boter ook gemakkelijk zelf klaren.
Naast het feit dat geklaarde boter ontzettend lekker is, kent het ook meerdere voordelen. Zo is deze pure botersoort een stuk geschikter om mee te bakken omdat de boter niet verbrandt. Geklaarde boter bevat daarnaast geen lactose meer en is daarom geschikt voor mensen met een koemelkallergie of lactose-intolerantie.
Hoewel de twee veel door elkaar worden gehaald bestaat er een degelijk verschil. Ghee heeft een langer verhittingsproces ondergaan dan geklaarde boter waardoor er meer vocht is verdampt. Het heeft een nootachtige smaak en spat (door de afwezigheid van water) niet tijdens het bakken. Ghee koop je in alle supermarkten.
Ghee is goed voor een normale maag- en darmfunctie en ondersteunt het behoud van een gezonde spijsvertering. Een goede spijsvertering is van groot belang om gezond en energiek te blijven. Ghee draagt bij tot de instandhouding van normale cholesterolgehalten in het bloed.
Volgens Ayurveda wordt ghee beschouwd als het elixer van het leven. Het is een gouden vloeistof die de zure pH van ons maag-darmkanaal verlaagt en de absorptie in onze dunne darm verbetert . Het reinigt het spijsverteringsstelsel en verlicht constipatie.
Uit onderzoeken bij mensen en dieren blijkt dat boterzuur ontstekingsremmend werkt en de gezondheid van je darmen en andere spijsverteringsorganen bevordert (8, 9, 10). Ghee bevat veel boterzuur, wat goed is tegen ontstekingen en de gezondheid van je maagdarmstelsel.
Ghee bestaat bijna volledig uit vet, waarvan het grootste gedeelte verzadigd is. Verzadigd vet verhoogt het LDL-cholesterol en vergroot daarmee het risico op hart- en vaatziekten. Daarom is het advies om vooral vloeibare of zachte vetten te kiezen.
Ghee bevat meer mono-onverzadigde vetten dan boter. Maar dat verschil is in de praktijk verwaarloosbaar. De beste bronnen van enkelvoudige of mono-onverzadigde vetten zijn onder meer olijven, olijfolie, arachide-olie, en de meeste noten. Ghee bevat meer omega-3 en omega-6 vetzuren dan boter.
Voor aanhangers van het ketogeen dieet is zwarte koffie met ghee niet zomaar een drank; het is een hulpmiddel. Het hoge vetgehalte helpt de staat van ketose te handhaven, waarbij het lichaam vet verbrandt als brandstof, waardoor het een ideale keuze is voor degenen die hun metabolische toestand willen optimaliseren.
Samenvattend kunnen we stellen dat het doel van het klaren van boter is om de melkbestanddelen en het water te verwijderen , wat resulteert in helder, puur botervet met een hoger rookpunt en een langere houdbaarheid.
Vata-types kunnen meer Ghee gebruiken (1 eetlepel per dag) als Kapha-types (1 theelepel per dag). Het koelende effect is zeer geschikt voor Pitta-types (1/2 eetlepel per dag). Ook te gebruiken op een huid met roodheid, verbrandingen en ontstekingen en bij huidaandoeningen zoals eczeem en psoriasis.
Dit hogere rookpunt komt doordat ghee een langer verhittingsproces ondergaan heeft, waardoor er meer vocht is verdampt. Naast bakken, braden en sauteren wordt ghee boter vaak gebruikt als smaakmaker in gerechten of gesmolten over rijst, groenten en brood.
Het voordeel van geklaarde boter is dat het tot een hogere temperatuur kan worden verwarmd en bij verhitting minder snel bruin of bitter wordt. Dat is een positieve eigenschap, want verbrande boter is niet goed voor de gezondheid.
Geklaarde boter is een vetstof die ontstaat wanneer je roomboter smelt. Door de boter te smelten worden de verschillende ingrediënten van elkaar gescheiden. Roomboter bestaat naast vet namelijk uit water, eiwitten, melksuiker en zouten. Wanneer je die ingrediënten weghaalt, houd je geklaarde boter over.
Geklaarde boter is boter waar het water en de melkeiwitten uit zijn verwijderd, waardoor er een samenstelling overblijft van 99-100% puur botervet . Daarvoor bestaat boter uit 16-17% water en 1-2% melkeiwitten (ook wel bekend als melkbestanddelen). Om geklaarde boter te maken, laat je ongezouten boter sudderen in een pan op laag vuur.
Hoewel ghee rijk is aan vet, bevat het hoge concentraties enkelvoudig onverzadigde omega-3-vetzuren. Deze gezonde vetzuren ondersteunen een gezond hart en bloedvaten. Onderzoeken tonen aan dat het gebruik van ghee als onderdeel van een uitgebalanceerd dieet kan helpen om ongezonde cholesterolwaarden te verlagen .
Hoe kun je geklaarde boter bewaren? Nog een groot voordeel van geklaarde boter is, dat je deze veel langer kunt bewaren dan standaard roomboter. Dat komt doordat geklaarde boter puur vet is. Als je het zelf maakt, blijft deze botersoort minstens twee maanden goed.
De vetten in roomboter bestaan voor meer dan de helft uit verzadigde vetzuren. Dit zijn bij boter, in tegenstelling to andere dierlijke en plantaardige vetten, vooral vetzuren met korte ketens. Die zijn licht verteerbaar en hebben een gunstige werking in de darm.
Ghee onbeperkt houdbaar
Ghee is onbeperkt houdbaar en zal zelfs buiten de koelkast niet bederven. Let er wel op dat je de deksel er niet te strak opdraait, want ghee moet een beetje 'ademen'. Je kunt het goed bewaren in een glazen pot of wek pot.
Sommige mensen geloven dat ghee kan helpen om urinezuurniveaus te verlagen. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs om deze bewering te ondersteunen . Sterker nog, sommige onderzoeken hebben aangetoond dat een hoge inname van verzadigd vet de urinezuurniveaus daadwerkelijk kan verhogen.
Net als kokosolie is ghee ideaal om je mee in te smeren. Het houd je huid soepel en stralend. Je kunt het zowel op je lichaam als op je gezicht smeren. Steeds meer mensen gebruiken natuurlijke verzorgingsproducten zonder parabenen en andere toevoegingen.
Kies voor ghee bij uw ontbijt in plaats van boter of olie. Smeer het op toast of verwerk het in paranthas of poha . Dit verbetert niet alleen de smaak van uw eten, maar voorziet uw lichaam ook van de gezonde vetten die het nodig heeft om de dag te beginnen. Ghee is een uitstekende optie voor degenen die geen lactose kunnen verdragen.
Ghee komt oorspronkelijk uit de Ayurvedische keuken en wordt in India en andere Aziatische landen dagelijks gebruikt in de keuken. Je kunt het net als roomboter gebruiken om in te bakken of braden. Het spat niet meer omdat al het vocht er uit is. Kant-en-klare ghee kun je kopen in natuurvoedingswinkel.