Er zit wel zink en wat vitamine B12 in kaas en ook heel veel calcium. Hagelslag bestaat uit suiker en chocola. Eén boterham belegd met hagelslag levert evenveel calorieën als een plak kaas, levert minder verzadigd vet en minder zout dan kaas, maar geen kalk.
Vis zoals zalm, makreel, forel, tonijn of haring. Groente en fruit, zoals tomaat, komkommer, paprika, radijs, rucola, gebakken champignons, gegrilde courgette, avocado, banaan, appel, peer, vijgen en aardbei.
Het mag duidelijk zijn dat chocoladepasta en hagelslag, niet als de gezondste uit de bus komen. Ondanks de varianten zonder suiker, zoals veel soorten pindakaas, zijn deze belegsoorten niet gezonder. Ze bevatten veel (verzadigde) vetten.
Hagelslag (15 gram): 68 kcal 9,7 gram suiker. Chocoladepasta (20 gram): 114 kcal en 12,2 gram suiker. Appelstroop (20 gram): 56 kcal en 11,6 gram suiker.
Smeerkaas bevat in vergelijking met gewone kaas, minder vet en eiwitten. Als je smeerkaas met een plak kaas vergelijkt, scheelt dat op 100 gram zo'n 200 tot 300 kilocalorieën. De reden hiervoor is dat smeerkaas minder calorieën bevat omdat er water toegevoegd wordt tijdens de bereiding.
Toch is pindakaas gezond
Toch is het een gezonde vervanger van zulk hartig beleg. Pindakaas bevat evenveel of meer eiwit, maar veel minder verzadigde vetten dan kaas of worst. Bovendien is pindakaas puur plantaardig en bevat het geen cholesterol.
Is hagelslag gezond? Melk- en pure hagelslag bestaan voornamelijk uit suiker en zijn dus niet erg gezond. Het nutriëntenprofiel is verder vergelijkbaar. Extra puur bevat aanzienlijk minder suiker en is dus een gezondere keuze.
Een boterham met hagelslag of chocopasta is voor veel kinderen een feestje. Ook sommige volwassenen starten hiermee graag de dag. Maar dit broodbeleg staat niet in de Schijf van Vijf. Hagelslag en chocoladepasta bevatten veel calorieën, verzadigd vet en suiker.
Een flinke lijst dus! Pindakaas zonder toegevoegde suikers en zout, valt binnen de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Volgens het Voedingscentrum verlaagt het eten van pinda's het LDL-cholesterol en verkleint het de kans op hartziekten. Een klein handje noten per dag kan de gezondheid op een positief beïnvloeden.
Jam, vruchtenhagel, appelstroop, honing, hagelslag of vlokken. Voorverpakte hummus. Rauwe ham, salami, ontbijtspek, bacon of runderrookvlees. Chocoladepasta en kokosbrood.
Een sneetje volkorenbrood bevat ongeveer dubbel zoveel calorieën dan een cracker. Zo zitten er ongeveer 80 calorieën in een boterham en 30 à 40 in een cracker. Wil dat zeggen dat crackers gezonder zijn? Neen, want om hetzelfde verzadigingsgevoel te krijgen, eet je verhoudingsgewijs meer crackers.
Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5. Verrassend genoeg bij zo'n broodliefhebbend volk, ligt de daadwerkelijke consumptie dus lager dan geadviseerd. Het aanbevolen aantal sneetjes brood per dag volgens de Schijf van Vijf.
Magere vleessoorten (o.a. rosbief, kipfilet en fricandeau) en eieren (een omelet, roerei of zacht gekookt eitje). Wil je zoet broodbeleg? Neem dan een beetje jam, honing, stroop of vruchtenhagel. Deze producten bevatten geen lactose en zijn daarom beter verteerbaar dan bijvoorbeeld pindakaas of chocoladepasta.
Een ei bevat 1,5 gram verzadigd vet en daarnaast ruim 3 gram onverzadigd vet. Een plak kaas (25 gram) bevat 5 gram vet, waarvan 3,5 gram verzadigd vet en 1,5 gram onverzadigd vet. Wat hier aan opvalt is de verhouding tussen verzadigde – en onverzadigde vetten.
Niet-100% pindakaas is beter te smeren. Er zijn stoffen aan toegevoegd zoals emulgatoren en palmvet om de pindakaas smeerbaar te houden. En dát maakt deze pindakaas minder gezond. Kies je voor pindakaas, neem dan dus een variant met 100% pinda's, zonder toegevoegd zout, suiker, emulgatoren en ander vet.
Lees meer over onze aanbeveling Houd je gewicht gezond. Het advies is daarom om dagelijks 1 handje (15-25 gram) ongezouten noten te eten. Een volkoren boterham besmeerd met 100% pindakaas valt hier ook onder.
Als je de pindakaas op een boterham, cracker of rijstwafel doet zoals de meeste mensen, krijg je relatief veel ongezonde koolhydraten binnen. Dat helpt niet als je een gezond gewicht wilt bereiken.
Omdat appelstroop veel suiker bevat staat het niet in de Schijf van Vijf. Dat geldt ook voor andere vormen van zoet beleg. Maar je kunt wel elke dag kiezen voor een boterham met zoet beleg, zoals appelstroop, als je verder gezond eet. In het geval van appelstroop geldt dit als dagkeuze.
Hoe gezond is appelstroop? Niet ongezond, maar ook weer niet zo gezond. Appelstroop bevat namelijk 52% suiker. Ruim de helft dus en iets minder dan jam (daar zit gemiddeld zo'n 60% suiker in).
De top 10 magere vleeswaren luidt als volgt (kcal per plakje): kalkoenfilet (15 kcal), runderrookvlees (15 kcal), fricandeau (18 kcal), kipfilet (19 kcal), beenham (19 kcal), runderlever (20 kcal), casselerrib (20 kcal), schouderham (20 kcal), achterham (20 kcal), rosbief (23 kcal).
Wilt u niet te veel verzadigde vetten en suiker binnen krijgen? Dan kunt u het best kiezen voor magere vleeswaren als achterham, kipfilet, rosbief , kalkoenfilet en runderrookvlees. Deze vleeswaren bevatten bovendien slechts ongeveer 20 kcal per portie. Vette vleeswaren bevatten 3 keer zoveel calorieën.
Goed nieuws voor fans van gezond eten én van een dikke laag choco op de boterham. Alex Helsen (46) heeft Choco Yoco ontwikkeld, een smeerpasta op basis van yoghurt. “Die bevat fors minder vetten en suikers en kreeg wereldwijd als enige de Nutri-score A.”