Het telen van wortels is niet heel ingewikkeld, maar het vergt geduld en tijd. Wortelzaad kiemt namelijk traag en gemiddeld komen jonge plantjes pas na 3-4 weken op. Daardoor is het bij wortelen achteraf lastig te zien waar je gezaaid hebt, mede omdat onkruidzaad sneller kiemt dan wortelzaad.
Wortels hebben weinig voeding nodig. Zorg, zeker tijdens het kiemen en de jonge groei, zeer regelmatig voor voldoende vocht. Als het heel erg droog is tijdens de groeiperiode, blijven de wortels namelijk erg klein. Het liefst groeien wortels op zand- of leemgrond (bodem met een losse structuur).
Staat je stek in het water? Zorg ervoor dat je stek niet te groot is en te veel bladeren heeft. Een deel van de energie van de plant gaat naar het maken van nieuwe wortels. Wanneer je stekje er alles aan moet doen om z'n bladeren in stand te houden, gaat dat ook de wortelgroei tegen.
Worteltjes houden van een zonnige standplaats en een lichte en luchtige bodem (op zware kleigrond kunnen de wortelen niet heel goed recht naar beneden groeien en kunnen ze nog wel eens vertakken of heel stomp in plaats van puntig worden, dat maakt ze trouwens niet minder lekker hoor).
Hoe langer je de wortels laat staan, hoe dikker ze worden. Ze worden 15 – 20 cm lang en zijn daarom ook ideaal voor in een moestuinbak of een pot (minimaal 20 cm diep).
Wortelen kiemen vaak een stuk trager dan andere gewassen: het kan één tot twee weken duren voordat je de kiembladeren kunt waarnemen. Na een week of drie is het – indien nodig – verstandig om het gewas uit te dunnen (het teveel aan opgekomen plantjes verwijderen door de plantjes aan het loof uit de grond te trekken).
Wortelen hebben niet veel voeding nodig. Wij geven (naast het al genoemde onderwerken van oude stalmest en compost) een week of 2 voor het zaaien een organische algemene moestuinvoeding met daarin vooral wat extra kali (de K in NPK), want wat extra kali zorgt voor de ontwikkeling en de smaak van het worteltje.
Fosfor (P) en kalium (K) zijn de twee belangrijkste voedingsstoffen die wortelgroei stimuleren . Organische meststoffen tonen vaak de relatieve hoeveelheden van elk, evenals stikstof (N), in de vorm van de NPK-verhouding. Fosfor zorgt er met name voor dat nieuwe wortelsystemen zich door de grond of een ander groeimedium kunnen verspreiden.
Wanneer wortels planten
Het duurt ongeveer 12 weken om te rijpen. Hoofdgewassen worden vanaf het late voorjaar gezaaid en hebben ongeveer 16 weken nodig om te rijpen. Deze worden in de nazomer en herfst geoogst. Korte wortels zijn minder kieskeurig dan lange wortels.
Vanaf februari kunt u zaaien in de kas en vanaf april kunt u de wortels zaaien in de tuin. Zaai in grote hoeveelheden en dun de planten uit naarmate ze groeien. Als u ruimte hebt voor een paar rijen, kies dan een standaardtype zomerwortel.
Redenen hebben meestal te maken met bodemdrainage, bodemkwaliteit, meststoffen en licht . Hier zijn zeven vragen en antwoorden over kamerplanten om er zeker van te zijn dat uw planten krijgen wat ze nodig hebben. Heeft uw pot drainagegaten en een schotel om water op te vangen? Zo niet, verpot uw planten dan in potten met goede drainage.
Het probleem is dat als de stek te lang is, de plant eerder verwelkt en stress krijgt . Als de stek verwelkt, is de kans veel groter dat hij mislukt en geen wortels genereert. Kleinere stekken leiden tot betere slagingspercentages en over het algemeen betere resultaten voor u en uw stekken.
Afhankelijk van je stek, het licht, de tijd in het jaar, zie je na een paar weken (dit kan ook een maand zijn) wortels ontwikkelen. Als de wortels minstens vijf centimeter lang zijn, kun je je stek overzetten in de aarde zodat de stek uit kan gaan groeien tot een hele plant.
De kleine witte “haartjes” zijn kleine worteltjes die groeien en op zoek zijn naar vocht . De scheuren kunnen ontstaan door te weinig vocht of doordat de wortel probeert om iets in de grond heen te groeien (kiezels, rotsen, etc.).
Van de onderkant van een wortel kunnen we helaas geen nieuwe wortels maken. Wel kunnen we het groen van de wortel opnieuw laten groeien. De loof van een wortel kun je weer gebruiken in salades, pasta's of soepen. Snij het kontje van een wortel af en leg deze in een pot met aarde of een schaaltje water.
Controleer op rooting
Wortelen zal over het algemeen in 3-4 weken plaatsvinden, maar sommige planten hebben er langer over. Wanneer de wortels 1-2 inch of langer zijn, is de stek klaar om te worden verpot.
Het stimuleren van wortelvorming
Wortelmix die continu doorweekt is, bevat geen lucht en stekken zullen eerder rotten dan wortels vormen. Een mengsel van 50% vermiculiet/50% perliet houdt voldoende lucht en water vast om een goede wortelgroei te ondersteunen , maar elke goed gedraineerde potgrond zonder aarde is acceptabel.
Wortels zaaien in bak
Heb je weinig ruimte of geen geschikte grond (bijvoorbeeld zware kleigrond), dan kun je wortelen zaaien in een bak van zeker 30-45 cm diep met goede potgrond. Voor wat minder diepe bakken kun je ook een ronde wortelsoort (Parijse worteltjes) kiezen. Die gaan veel minder de diepte in.
De twee belangrijkste voedingsstoffen die uitstekende wortelgroei in planten ondersteunen, zijn fosfor en kalium . Deze twee ingrediënten zijn uiterst nuttig in elke meststofmix die een dikke, gezonde verzameling gloednieuwe wortels moet aanmoedigen, of bestaande systemen moet versterken en stimuleren.
Fosfor ondersteunt onder andere de wortelgroei en vruchtvorming , terwijl kalium de ziekteresistentie en de hardheid van planten ondersteunt. Fosfor en kalium zijn niet mobiel in de bodem en hebben nauw contact met plantenwortels nodig om te worden opgenomen.
Om planten bijvoorbeeld aan te moedigen om te wortelen, moet u een meststof kiezen die meer fosfor bevat dan stikstof of kalium, d.w.z. een met een 1-2-1-verhouding. De volgende zijn de belangrijkste meststofverhoudingen die door tuinders worden gebruikt: Wortelvorming: 1-2-1 . Bloei en vruchtvorming: 1-1-2, 1-2-2, 2-1-2.
Auxine: stimuleert wortelontwikkeling en het ontstaan van nieuwe zijwortels. Cytokinine: bevordert het herstellend vermogen, stimuleert celdeling en dus nieuwe groei.
De geur van de ui verjaagt de wortelvlieg, wat ui en wortel een goede combinatie maakt. Een voorbeeld van een slechte combinatie is tomaat en wortel. Tomatenplanten scheiden een stof af die wortelgroei remt, waardoor worteltjes die ernaast staan minder goed zullen groeien.
Wortels hebben niet veel bemesting nodig. Een teveel aan mest zorgt er vaak vooral voor dat het loof hard groeit maar de groei van de wortels zelf achterblijft. Enkele maanden voor het zaaien kun je de grond nog wel van wat mest voorzien. Verder groeien wortels het liefst op een luchtige en losse bodem.