Elke aardbei is bespoten met gemiddeld zeven tot acht schadelijke stoffen. Dat blijkt uit steekproeven die vorig jaar zijn genomen door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
Van de verschillende soorten fruit zijn in citrusvruchten en druiven gemiddeld het hoogste aantal verschillende residuen van bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Deze worden gevolgd door kersen, aardbeien, bananen, perziken en abrikozen.
Alleen op de bakjes aardbeien van Ekoplaza en Odin werden geen bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Op aardbeien uit de overige supermarkten zitten gemiddeld drie verschillende bestrijdingsmiddelen. Dat is wel wat minder dan in 2021 en 2022, toen waren dat gemiddeld 3,5 en 3,7 verschillende stoffen.
Giftig voor de lever
Een van de aangetroffen stoffen op aardbeien is ethirimol. Dit bestrijdingsmiddel mag in Nederland en de Europese Unie niet gebruikt worden, volgens toxicoloog Scheepers. Maar de stof is ook het afbraakproduct van een ander bestrijdingsmiddel, dat wel is toegestaan.
In totaal 12 verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden, gemiddeld per bakje 3,0 verschillende stoffen; in 2021 en 2022 waren dat gemiddeld 3,5 en 3,7 verschillende stoffen.
Volgens de Shopper's Guide to Pesticides in Produce uit 2024 bevatte ongeveer 95% van de niet-biologische aardbeien, bladgroenten zoals spinazie en boerenkool, snijbiet en mosterdgroen, druiven, perziken en peren die door de Amerikaanse overheid zijn getest, detecteerbare hoeveelheden pesticiden.
Van alle groenten en fruit in de Nederlandse supermarkten bevatten aardbeien de meeste restanten van pesticiden. Dat schrijft de Nederlandse krant Trouw vandaag.
Bij verschillende groente en fruit levert dit problemen op, vertelt Dalhuisen. "Als je de cijfers van 2021 bekijkt, dat is het laatste jaar, dan zie je dat 70 procent van de aardbeien, 11 procent van de appels en 9 procent van de peren resten van PFAS hebben.
Aardbeiensap bevat naar verluidt ongeveer 6 ppb HCN (uitzonderlijk weinig) en wordt gevormd door de hydrolyse van cyanogene glycosiden die zich in de athenes bevinden (de kleine gele bultjes op het oppervlak van de vrucht). Geschat wordt dat een dagelijkse inname van < 20 mg onschadelijk is voor een volwassene, aangezien HCN in de lever wordt gemetaboliseerd.
Ekoplaza is de meest biologische supermarktketen van Nederland en voert een gecontroleerd biologisch assortiment. Het Europees Biologisch keurmerk wordt onafhankelijk gecontroleerd door SKAL die erop toeziet dat er geen chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden.
Doe je groenten bijvoorbeeld in de wasbak en week je groenten en fruit 12-15 minuten in een oplossing van water met baking soda. Een 1% oplossing is afdoende om tot 96% van de pesticiden af te wassen. Doe 1 eetlepel baking soda in 1,5l water.
Op de groene lijst staan de producten waarbij in minder dan 10 procent van de gevallen hormoonontregelende bestrijdingsmiddelen zijn gevonden, deze zijn dus het meest veilig. Onder meer broccoli, aubergine, komkommers, mango en uien leveren weinig gevaar op voor hormoonverstoring.
Het klinkt misschien een beetje tegenstrijdig, maar blauwe bessen kun je best niet spoelen tot je ze gaat eten. Ze hebben van nature een beschermlaagje, waardoor ze langer vers blijven.
We raden altijd aan om twee stukken fruit per dag te eten. Die portie aardbeien per dag gecombineerd met een ander stuk fruit is dus prima.” Voor mensen met prikkelbare darmen kan het dagelijks eten van aardbeien wel heel goed zijn.
Aardbeien zijn veilig voor de meeste mensen , maar het is mogelijk om een allergische reactie te krijgen op sommige chemische verbindingen die in deze en andere bessen zitten. Mensen die allergisch zijn voor berkenpollen hebben meer kans op een allergische reactie als ze aardbeien of ander fruit eten.
Als het aankomt op pesticideresiduen, zijn niet-biologische aardbeien nog steeds de grootste boosdoeners . Tests van het Department of Agriculture hebben uitgewezen dat aardbeien het verse product zijn dat het meest waarschijnlijk besmet is met pesticideresiduen, zelfs nadat ze geplukt, op het veld afgespoeld en gewassen zijn voor consumptie.
Je kunt ook niet door bijvoorbeeld fruit en groenten te wassen de PFAS uit de voeding verwijderen. De nieuwe generatie bestrijdingsmiddelen hecht zich goed vast aan het voedsel of dringt erin binnen.”
Op 69% van de aardbeien waren één tot drie verschillende PFAS-pesticiden aanwezig . Bijna de helft bevatte residuen van pesticiden die zo giftig zijn dat ze allang verboden hadden moeten zijn. De enige twee pesticidenvrije monsters waren biologisch. De rest had gemiddeld 3 pesticiden.
Die norm voor eieren, wat wil dat precies zeggen? De norm is een Europees vastgestelde norm en schrijft voor hoeveel microgram er van PFAS er in 1 kilo mogen zitten. Dit kan verschillen per PFAS-soort: voor de stof PFOS in eieren is de norm bijvoorbeeld 1 microgram per kilo.
De aardbeientesten van de USDA lieten zien dat 99% van de geteste conventionele aardbeien detecteerbare residuen van ten minste één pesticide bevatte . Ongeveer 30% bevatte residuen van 10 of meer pesticiden, terwijl het vuilste aardbeienmonster residuen van 22 verschillende pesticiden en afbraakproducten bevatte.
Zowel experts als het voedingscentrum raden aan om fruit en groente te wassen voor je het gaat eten. Ook als je het fruit daarna nog gaat schillen. Met stromend water was je in ieder geval stof en vuil af. Maar ook tegen bacteriën zou het wassen van groente en fruit helpen.
Wat is de minst gezonde fruit? Hoewel fruit over het algemeen als gezond wordt beschouwd, kunnen fruitsoorten met een hoog suikergehalte, zoals druiven en lychees, bij overmatige consumptie minder voordelig zijn voor je gezondheid. Het sleutelwoord hier is: balans. Geniet van druiven en lychees maar overdrijf niet.
Aardbeien staan bovenaan de 'Dirty Dozen'-lijst, die producten rangschikt met de hoogste pesticidengehaltes . Malathion en bifenthrin behoren tot de chemicaliën die op aardbeien worden aangetroffen en die wenkbrauwen doen fronsen vanwege hun mogelijke gezondheidsrisico's.
Risico's en voorzorgsmaatregelen
Het nadeel van aardbeien is dat ze pesticideresiduen kunnen bevatten . Elk jaar produceert de Environmental Working Group (EWG) een lijst van fruit en groenten met de hoogste niveaus pesticideresiduen, bekend als de “Dirty Dozen.”
Ze is zeer rijk aan vitamine C (64 mg per 100 gram), een antioxidant dat ideaal is om de weerstand te versterken en dat een weldaad is voor huid en haar. Aardbeien zijn ideaal als gezonde snack omdat ze het hongergevoel wat afremmen.