Wortel is een groente. Bospeentjes zijn lange slanke wortelen, die worden verkocht in bossen met het loof er nog aan. Als ze gewassen en zonder loof verkocht worden, heet het waspeen. Winterpeen of winterwortel is een grote wortel.
Een winterpeen is de dikkere variant van wortelen, met oranje kleuren wordt met loof verkocht zodra ze vers uit de grond komen. Maar je ziet ze vooral zonder loof en hier in Nederland kennen we deze uiteraard omdat hij vaak wordt gebruikt in hutspot.
De structuur heeft ook invloed op de smaak: de winterpeen is volzoet maar heeft een hardere, minder fijne structuur dan de bospeen. De winterpeen bevat minder vocht dan de bospeen, dit maakt het een minder geschikte keuze om rauw te eten.
De best smakende rassen waren Namur, Nerac en ras 55-300 van Rijk Zwaan. Van deze drie rassen staat het ras Namur al langer bekend om zijn goede smaak. De professionele smaaktest werd uitgevoerd door een expert panel van vijf getrainde proevers van PPO Glastuinbouw (tabel 5).
Voor alle betekenissen van het woord wortel kan het meervoud wortels gebruikt worden. In de betekenissen 'onder de grond stekend deel van een plant of boom', 'bepaalde eetbare wortel, als groente gegeten' en 'plant van die eetbare groente' komt ook de meervoudsvorm wortelen voor.
De winterpeen is een grote, vlezige wortel met een feloranje kleur. De kern is iets lichter van tint. Winterwortels kun je een paar weken bewaren. Dat maakt ze ideaal om standaard in huis te hebben.
Waarom is de winterpeen goed voor je gezondheid:
De winterpeen bevat volop bètacaroteen. Bètacaroteen is het stofje waar wortels hun opvallende oranje kleur aan te danken hebben. In je lichaam kan bètacaroteen worden omgezet in vitamine A. Deze vitamine is betrokken bij de goede werking van je ogen.
Selecteer wortelsoorten die bekend staan om hun zoete smaak. Dantes, Little finger, Short 'n Sweet, Sweetness en Tendersweet zijn er maar een paar om te overwegen. Zorg ervoor dat u wortels vroeg in het seizoen plant voor een vroege zomeroogst, halverwege het seizoen voor een herfstoogst of in de herfst voor een winteroogst in mildere klimaten.
Zo zijn oranje wortels een goede bron van vitamine A en bètacaroteen (een precursor van vitamine A), krachtige antioxidanten en vezels. Deze voedingsstoffen spelen een belangrijke rol bij het remmen van ontstekingen en in de ondersteuning van het immuunsysteem en de darmen.
Vitamine A in rode wortels is essentieel voor gezonde ogen. Rode wortels bevatten ook fytonutriënten genaamd anthocyanine. Anthocyanine zijn krachtige antioxidanten die celschade kunnen helpen voorkomen en het risico op een hartaanval kunnen verminderen. Oranje wortels zitten boordevol vitamine A, E en K.
Winterpenen bereiden en bewaren
De wortels is heel goed rauw te eten, deze is dan knapperig en stevig. Wortels kunnen ook worden gekookt, gebakken, gegrild, gepureerd en roergebakken. De winterpenen kunnen het beste op de fruitschaal worden bewaard.
Wil je toch extra smaak toevoegen? Dan zijn er een hoop kruiden en specerijen geschikt voor worteltjes. De volgende kruiden en specerijen passen er perfect bij: peterselie, rozemarijn, laurierblad, salie, tijm en kruidnagel. Rooster ze bijvoorbeeld in de oven met knoflook en rozemarijn.
'De naam 'winterpeen' komt voort uit het feit dat deze wortel gedurende de winter goed bewaard kan worden. Ze bewaarden vroeger winterpenen in een grote en diepe kuil in de grond. Op deze manier konden ze de winterwortels goed bewaren, in een vorstvrije plek.
Het bekendste gezondheidsvoordeel van wortels is dat je ogen er baat bij hebben. Dit komt door het hoge gehalte aan beta-caroteen. Dit stofje kan in je lichaam omgezet worden in vitamine A, dat onder meer nodig is voor het goed functioneren van de ogen. Met name voor het aanpassen van je ogen in de duisternis.
Hoeveel wortels moet je eten? "Als je 100 tot 250 gram gekookte wortels eet op een dag, krijg je genoeg vitamine A binnen. Van sap is dit 50 tot 100 milliliter. Van rauwe wortel is dat dit 150 tot 200 gram."
Wortels. Natuurlijk worden deze wortelgewassen geassocieerd met gezonde ogen, maar ze zijn ook geweldig om je bloeddruk te reguleren. Wortelen bevatten veel krachtige plantaardige verbindingen die ontstekingen verminderen en de bloedvaten ontspannen.
Wortelen bevatten een antioxidant (bèta-caroteen) dat de risico's op hart- en vaatziekten kan helpen verminderen.
Wortelen bevatten veel vezels. Hierdoor is het erg geschikt om mee te nemen als gezonde snack. Het geeft je een verzadigd gevoel.
Keizer
Zoals de naam al doet vermoeden, zijn Imperator-type wortels indrukwekkend in uiterlijk en smaak. Ze hebben zeer lange wortels, tot wel 10 inch lang, met een hoog suikergehalte, en zijn heerlijk om vers te eten.
“Dat cichorei een positieve werking heeft op de stoelgang is minder bekend.” De wortel van cichorei is rijk aan inulinevezels die werken als prebioticum. Prebiotica zijn vezelachtige stoffen die zorgen voor een gunstige bacterieflora in de dikke darm. De bacteriën hechten zich erop en gebruiken ze als voedingsbron.
Als je groenten kookt in een pan met kokend water, gaat er zo'n 20 tot 50 procent van de vitamines en mineralen verloren. Hoe langer de wortelen worden gekookt, des te meer voedingsstoffen er verloren gaan. Toch is het goed om je te realiseren dat het eten van rauwe wortels het gezondste is.
Wortelen bevatten net als andere groentesoorten veel vezels en voedingsstoffen en erg weinig calorieën. Wortelen zijn ook rijk aan bètacaroteen. Net als andere groenten staan wortelen in de Schijf van Vijf. Mensen die veel groente en fruit eten hebben een lager risico op hartziekte en beroerte.
Verschil tussen wortel en peen
Hoewel deze termen allebei nét iets anders betekenen, worden ze over het algemeen door elkaar gebruikt. Het is eigenlijk heel simpel. Met wortel bedoelen ze het oranje gedeelte dat onder de grond groeit. Een peen is de gehele plant, dus het oranje, eetbare stuk mét loof.
Maak de wortel schoon onder de kraan en schrap eventueel de wortel - dit hoeft niet. Verwijder de bovenkant en snijd de rest in stukjes. Na het schoonmaken kun je de wortels koken. Dit doe je ongeveer 10 tot 20 minuten.
Maar is het wel nodig om de schil eraf te halen? Goed nieuws; de meeste vitaminen van de wortel zitten direct onder de schil, en de meeste smaak zit ín de schil. Het is dus niet per se nodig om ze te schillen, dan verwijder je de meeste vitamines. Wel is het belangrijk dat je wortels eerst goed wast.