Zout was kostbaar in de 17de eeuw. Op de tafel nam het een ereplaats in. Zoutvaten waren dan ook opvallend vormgegeven kunstwerken.
Zout als salaris. Vandaag kan je zout spotgoedkoop in de winkel vinden maar vroeger was dat anders. In de middeleeuwen werd het zelfs als betaalmiddel gebruikt, zo kostbaar was het. Vooral soldaten werden er mee betaald, ze noemden het een salarium (= zoutrantsoen).
Het eerste echte betaalmiddel was zout. Zout was een kostbaar product omdat er levensmiddelen in bewaard konden worden. In het Romeinse Rijk werden de soldaten dan ook uitbetaald in 'sal', het Latijnse woord voor zout. Aan deze vorm van loon dankt het woord 'salaris' haar bestaan.
Wat ga je lezen? Kruiden als peper, nootmuskaat, kruidnagel en kaneel noem je specerijen. Ze waren in de zeventiende eeuw erg kostbaar. Specerijen werden net als tegenwoordig gebruikt om het eten lekkerder te maken.
Voor de middeleeuwse zoutproductie werd veen gewonnen en verbrand. De as van de verzilte turf werd vervolgens met zeewater vermengd. Het zout werd verkregen door een procedé van mengen en inkoken. Dat gebeurde in zogeheten zoutketen, simpele houten gebouwtjes.
De vroegste methode van zoutproductie was door verdamping, waarbij zeewater of pekel in de zon werd gelaten om te drogen . Zout werd ook verkregen uit zoutmijnen of zoutbronnen, waar het van nature kon worden gevonden in de vorm van steenzout of pekel.
Het toevoegen van zout aan voedsel begon relatief recent, ongeveer 5000 jaar geleden . Naarmate mensen er steeds meer aan verslaafd raakten, werd zout het belangrijkste handelsobject en de economische basis van verschillende rijken.
De VOC kreeg als enige in Nederland het recht om handel te drijven met Azië. Daar werden kostbare specerijen zoals peper en nootmuskaat gehaald. Vooral met de verkoop van peper werd enorm veel geld verdiend. Daar komt ook de uitdrukking 'peperduur' vandaan.
Het lukte de VOC een monopolie op nootmuskaat, foelie en kruidnagel te veroveren. Dat leidde in Europa tot torenhoge prijzen. Niet omdat het verbouwen zo duur was, maar omdat de VOC de prijs kon bepalen. De inkoop van nootmuskaat in Azië kostte de VOC bijvoorbeeld 5 cent per pond.
Peper was vroeger peperduur! Het was per pond 30 tot 60 cent (in Europa). In Azië was het maar 10 tot 12 cent.
Zout werd gebruikt als betaalmiddel in het oude Rome , en de wortels van de woorden "soldaat" en "salaris" kunnen worden herleid tot Latijnse woorden die betrekking hebben op het geven of ontvangen van zout. Tijdens de middeleeuwen werd zout vervoerd over wegen die speciaal voor dat doel waren aangelegd.
De eerste sporen van zoutwinning zijn gevonden in China en dateren van ongeveer 5500 jaar voor onze jaartelling. Ook in het Oude Egypte kende men reeds het gebruik van zout, niet alleen als smaakstof bij het eten, maar voornamelijk als conserveringsmiddel voor voedsel en als cruciaal component bij het mummificeren.
Zout wordt al duizenden jaren gebruikt in voeding en als bewaarmiddel. De allereerste mens kreeg voldoende zout binnen via het vlees dat hij at, maar zodra hij zich ging settelen, aan landbouw begon te doen en minder vlees at, werd het noodzakelijk om extra zout in te nemen.
Een ounce zout kon ooit worden geruild voor een ounce goud. Nu is het idee lachwekkend, met goudkosten die oplopen tot meer dan $ 2.000 per ounce, terwijl 26 ounces zout slechts $ 1 waard is .
In Nederland zijn drie bedrijven die op drie plaatsen steenzout (natriumchloride: keukenzout) winnen: in Twente bij Hengelo (Nobian), in Groningen bij Heiligerlee en Zuidwending (Nobian) en onder de Waddenzee bij Harlingen (Frisia).
Ons Himalya zout is 100% puur en vrij van extra toevoegingen. Himalaya zout fijn wit. Het bevat maar liefst 84 natuurlijke mineralen en is daarom een geweldige vervanger voor het standaard tafelzout.
Men dacht dat nootmuskaat alles kon genezen, van de pest tot winderigheid en verkoudheid . Het was 'de meest begeerde luxe in zeventiende-eeuws Europa. De geneeskrachtige eigenschappen van een specerij waren zo groot dat mensen hun leven riskeerden om het te verkrijgen.'
Ceylon kaneel is veel zachter en subtieler van smaak, maar het is ook echt véél duurder dan cassia. Dat komt door de manier van oogsten. In principe gebeurt het op de dezelfde manier maar Ceylon is veel bewerkelijker.
Kooplieden verdienden veel geld door de handel. De kooplieden haalden uit de hele wereld spullen en verhandelde dit op de Beurs. Het was een tijd met heel veel welvaart. Daarom noemen we die eeuw ook de Gouden Eeuw.
Bij de rijke mensen worden de resten van het middageten verwerkt in ragouts, pasteien en moezen. Om vier uur eten de mensen dit op. Verder eten de rijke veel wafels, suikergoed en taart. Voordat we gaan slapen, eten we vaak nog pap of rijstebrij in zoete melk.
Veel mensen waren arm en hadden moeite het hoofd boven water te houden. Ze moesten hard werken voor weinig geld. En ze woonden in benauwde, vochtige huizen. Soms ploeterden deze mensen zes tot zeven dagen per week voor een schamel loontje.
Zijn gewicht in goud waard
Peperkorrels waren erg duur en werden als betaalmiddel betrouwbaarder beschouwd dan goud en zilver. De mensen gebruikten peperkorrels om hun belastingen, tolgeld, huur, bruidsschatten enz. te betalen en het jaarloon van een arbeider kon al gauw een handvol peper waard zijn.
Heb je ('t) ooit zoo zout gegeten? d.w.z, eig. heb je ooit zoo iets sterks geproefd?; bij overdr.: heb je ooit zoo iets vreemds, zonderlings beleefd of gehoord? Vgl.
De ontdekking van zout wordt niet aan een specifiek individu toegeschreven , omdat zout al sinds de prehistorie bekend is bij mensen. Het gebruik van zout dateert van vóór de geschreven geschiedenis, en bewijs suggereert dat vroege mensen zout verkregen uit natuurlijke bronnen zoals zoutmijnen, zoutbronnen of door zeewater te verdampen.
We kunnen zelf geen zout aanmaken, dus mensen hebben altijd naar hun omgeving moeten kijken om in de behoefte te voorzien. Vroege jagers konden een constante aanvoer van zout uit vlees halen, maar landbouwgroepen moesten het zoeken door dierensporen naar zoutlagen te volgen .