Waar vindt zoutwinning plaats? In Nederland zijn drie bedrijven die op drie plaatsen steenzout (natriumchloride: keukenzout) winnen: in Twente bij Hengelo (Nobian), in Groningen bij Heiligerlee en Zuidwending (Nobian) en onder de Waddenzee bij Harlingen (Frisia).
In zijn natuurlijke staat wordt zout normaal gesproken gevonden als het mineraal haliet, gewoonlijk steenzout genoemd. Het is niet verrassend dat het woord haliet is afgeleid van het Griekse woord halos, wat "zout" betekent. Haliet wordt meestal gevonden in en rond zoutbronnen, zoutmeren en in de oceaan .
De eerste sporen van zoutwinning zijn gevonden in China en dateren van ongeveer 5500 jaar voor onze jaartelling. Ook in het Oude Egypte kende men reeds het gebruik van zout, niet alleen als smaakstof bij het eten, maar voornamelijk als conserveringsmiddel voor voedsel en als cruciaal component bij het mummificeren.
Vroeger werd het zout vooral uit de zee gewonnen. Tegenwoordig halen ze het ook uit de grond. In Nederland wordt het zout vooral in het oosten en het noorden gewonnen, op enkele honderden tot duizenden meters diep.
Zoutlagen in de Twentse bodem
Deze zoutlagen zijn honderden miljoenen jaren geleden ontstaan door verdamping van een binnenzee, die toen West Europa bedekte. Toen in opdracht van De baron Van Heeckeren in 1887 in Delden een drinkwaterput werd geslagen, kwam dit steenzout op een diepte van 520 meter naar boven.
In het noorden en oosten van Nederland zijn op veel plekken in de ondergrond zoutlagen van soms wel honderden meters dik te vinden. De ondiepste zoutlagen bevinden zich op een diepte vanaf 100 m (Zuidwending), de diepste zoutlagen zijn aanwezig tot een diepte van 5000 m.
Zout kan op natuurlijke wijze en/of door menselijke invloeden in uw bodem terechtkomen. Zout kan natuurlijk ontstaan door fysieke of chemische verwering. De onderdompeling van de bodem in zeewater kan ook het zoutgehalte verhogen, en stijgende zeespiegels vergroten het risico op doorsijpeling in gebieden die onder zeeniveau liggen.
Er zijn verschillende zoutwinningsmethoden: winning uit de bodem (bijvoorbeeld in zoutmijnen waar steenzouten en kalizouten worden gewonnen), en door middel van boringen in de grond. Ook zijn er twee manieren voor het winnen van zeezout uit de zee en uit zouthoudende oppervlaktewateren.
Gedurende miljoenen jaren hebben regen, rivieren en beken over rotsen gespoeld die de verbinding natriumchloride (NaCl) bevatten, en het naar de zee gebracht . Een deel van het zout in de oceanen komt van onderzeese vulkanen en hydrothermale bronnen. Wanneer water verdampt van het oppervlak van de oceaan, blijft het zout achter.
Het oudste zout is zo'n 600 miljoen jaar oud. Zo oud zout vind je in Punjab, Salt Range en Siberië. In Nederland is het zout tussen de 255 en 200 miljoen jaar oud. Het zout dat in Nederland uit de bodem wordt gehaald is tussen de 255 en 225 miljoen jaar oud.
De vroegste methode van zoutproductie was door verdamping, waarbij zeewater of pekel in de zon werd gelaten om te drogen . Zout werd ook verkregen uit zoutmijnen of zoutbronnen, waar het van nature kon worden gevonden in de vorm van steenzout of pekel.
Zout is over het algemeen oneindig . Er is bijvoorbeeld geen realistische manier waarop we het zout in de oceaan kunnen uitputten voordat we uitsterven. De oceaan bevat ongeveer 35 gram zout per liter zeewater, en de oceaan is 1,3E10 liter. Er is dus 46.620.000.000.000.000.000 kg zout in de oceaan.
Het toevoegen van zout aan voedsel begon relatief recent, ongeveer 5000 jaar geleden . Naarmate mensen er steeds meer aan verslaafd raakten, werd zout het belangrijkste handelsobject en de economische basis van verschillende rijken.
Zout komt uit twee hoofdbronnen: zeewater en het natriumchloride mineraal haliet (ook bekend als steenzout) . Steenzout komt voor in uitgestrekte lagen sedimentaire evaporietmineralen die ontstaan door het opdrogen van ingesloten meren, playas en zeeën. Zoutlagen kunnen tot 350 meter (1.150 ft) dik zijn en onder grote gebieden liggen.
Moderne zeezoutproductie vindt bijna geheel plaats in het Middellandse Zeegebied en andere warme, droge klimaten . Zulke plekken worden tegenwoordig zoutfabrieken genoemd, in plaats van het oudere Engelse woord saltern.
De meeste woestijnen krijgen een kleine hoeveelheid regenval. Als deze regenval intenser is dan de grond kan doordringen waar het landt, zal er afvloeiing zijn. Deze afvloeiing zal wat mineralen bevatten, waaronder zout, die door het water zijn opgelost nadat het landde.
Als je geen andere keuze hebt, kun je zout uit sommige planten halen . Door stukjes hickory, walnoot en pecannootwortels te koken, haal je voedingsstoffen zoals natrium uit de plant. Ook het verbranden van droge hoefbladbladeren levert zoutrijke as op. Gebruik beide methoden in een overlevingssituatie.
Zout in de zee, of oceaanzoutgehalte, wordt voornamelijk veroorzaakt door regen die minerale ionen van het land in het water spoelt . Koolstofdioxide in de lucht lost op in regenwater, waardoor het licht zuur wordt. Wanneer regen valt, verweert het rotsen, waardoor minerale zouten vrijkomen die zich in ionen splitsen.
Te midden van al deze zelfde soorten omwentelingen, slaagt de Iapetus Oceaan erin om onder deze bergen te slaan, en daar is waar het zout vandaan komt . Het begint zich een weg te banen door de rotsen en door het vuil totdat het omhoog komt en deze zoutlikken vormt in de bergen zelf.
Het zeewater kan binnendringen via open riviermondingen en estuaria, maar ook via schut- en spuisluizen of vispassages op 'gesloten' zoet-zoutovergangen. Zout komt dan mee met schepen of vissen.
Bij oplossingsmijnbouw wordt zout gewonnen door water onder druk in een boorgat te persen dat in een ondergronds zoutbed of koepel is geboord . Het zout lost op, waardoor het water in pekel verandert en er een holte in het zoutbed ontstaat.
Zout komt in de natuur voor in zoutmijnen, zeeën en oceanen, en zelfs in sommige landplanten. Het wordt gewonnen door zeewater te verdampen of door zoutlagen uit de grond te halen. In Nederland is er bijvoorbeeld een bekende zoutwinninglocatie in de regio Twente.
Wat veroorzaakt bodemverzilting? Bodemverzilting treedt op wanneer oplosbare zouten in de aarde worden vastgehouden . Het gebeurt op natuurlijke wijze of door onjuiste menselijke activiteiten, met name landbouwpraktijken. Bovendien zijn sommige aardes aanvankelijk zout vanwege een lage zoutoplossing en -verwijdering.
Zoute gronden zijn wijdverspreider in westelijk Gujarat, de delta van de oostkust en de Sundarbans-regio's van West-Bengalen . In de Rann of Kutch brengt de zuidwestmoesson zoutdeeltjes en -afzettingen daarheen als de korst.
U brengt ruim een liter water aan de kook en laat dit minimaal 10 minuten doorkoken. Hierna weegt u 9 gram zout af en doet dit in een schone kan/fles en vult deze aan met het gekookte water tot 1 liter. U heeft nu 1 liter fysiologische zoutoplossing.