Houd je aan de twee-uur-regel: bederfelijke etenswaren kunnen twee uur kamertemperatuur aan, maar daarna moeten ze gekoeld worden. Warm eten moet warm blijven, boven de 60 graden, en koud eten moet koud blijven, onder de 5 graden.
Bederfelijk eten dat langer dan 2 uur buiten de koelkast is geweest, is niet meer te vertrouwen, ook al verhit je het daarna goed. Ziekmakers gaan dood als je het eten goed verhit, maar er zijn ziekmakers die gifstoffen aanmaken, vooral bij kamertemperatuur.
Laat kliekjes eerst afkoelen voordat je ze in de koelkast of vriezer zet. Ze koelen sneller af als je het bakje of de pan in een laagje koud water zet. Laat de kliekjes niet langer dan 2 uur buiten de koelkast staan. Doe ze in een afsluitbaar bakje en zet de datum erop.
Eten dat nog niet is afgekoeld zorgt ervoor dat de temperatuur in de koelkast stijgt. Hierdoor wordt de kans op te veel bacteriën vergroot en gaat de kwaliteit van de andere producten in je koelkast achteruit. Laat je warme eten dus een half uurtje afkoelen op het aanrecht en zet het dan alsnog koud.
Het beste is om de restjes eten niet langer dan 2 uur buiten de koelkast te laten staan. “Wij adviseren eigenlijk om het rond kamertemperatuur terug te laten koelen”, zegt Wieke van der Vossen, expert voedselveiligheid van het Voedingscentrum tegen het AD. Een hele pan af laten koelen kan wel even duren.
Soep afkoelen en inpakken
Laat restjes soep niet langer dan 2 uur buiten de koelkast staan. Verdeel de soep in eenpersoonsporties over afsluitbare vershoudbakjes. Dat is makkelijk stapelen en ontdooien.
De snelste manier om je eten af te koelen, is door de pot in een bak met koud water te zetten. In de zomer (of wanneer het binnen warm is) voeg je best ook wat ijsblokjes toe, zodat het water niet te snel opwarmt. Ververs het water om de 5 minuten, zodat het goed koel blijft.
Om restjes eten zo lang mogelijk goed te houden, moeten zowel afhaalmaaltijden als gekookt voedsel binnen twee uur na het koken worden gekoeld. De wetenschappelijke redenering achter deze richtlijn zit hem in het feit dat ongekoeld eten na twee uur de temperatuurgevarenzone zal bereiken.
"Je kan spoorvorming voorkomen door de pasta, nadat je die gekookt hebt, zo snel mogelijk af te koelen. De gouden regel is om gekookte pasta of rijst binnen de twee uur onder de 10 graden Celsius te krijgen. Bewaar de pasta dus altijd in de koelkast en haal hem er alleen dan uit om hem meteen te serveren.
Laat restjes altijd snel afkoelen en zet ze goed afgesloten in de koelkast. Laat restjes niet langer dan 2 uur buiten de koelkast staan.
Je kan zowel warme als koude gerechten als restjes bewaren. Maar er is een belangrijk verschil. Gerechten die warm geserveerd werden, kan je nog enkele dagen in de koelkast bewaren. Je doet dit best in een afgesloten bakje dat geschikt is om voeding in te bewaren of je kan ook de pot afdekken met plastiekfolie.
Bederfelijke producten zijn volgens de Warenwet producten die gekoeld bewaard moeten worden om groei van ziekteverwekkende micro-organismen of bederf tegen te gaan.
Temperatuur in huis & van uw apparaten
Want als de temperatuur van uw producten oploopt, kan eten sneller bederven: In een koelkast die uit staat, blijft uw eten ongeveer 4 uur goed. In een halfvolle vriezer die uit staat, blijft uw eten ongeveer 24 uur goed. In een volle vriezer is dit 48 uur.
Hoe groot is bijvoorbeeld de portie (hoe minder, hoe sneller), is het eten vloeibaar of in stukjes (hoe meer lucht ertussen, hoe sneller) en zit het nog in een warme pan? Afhankelijk van deze factoren duurt het meestal tussen de 15 en 60 minuten om eten volledig te laten afkoelen.
De lage temperatuur in je frigo zorgt ervoor dat bacteriën en schimmels minder snel groeien en voedingsmiddelen minder snel bederven. Bederfbare voeding koud bewaren is dus belangrijk in de strijd tegen voedselverspilling. Ook ziekteverwekkende bacteriën groeien minder snel in de koelkast.
De temperatuur van het eten ligt zoveel hoger dan de rest in de koelkast, dat je er alle producten mee opwarmt. Dit verhoogt de kans op bacteriën en schimmels. En dat terwijl je juist je eten in de koelkast zet om te voorkomen dat het bederft en gaat schimmelen!
Redactrice Sofie: "Simpel: pasta die je met saus gaat serveren, mag je niet spoelen omdat je dan het zetmeel wegspoelt dat de saus aan de pasta laat plakken.
Even afkoelen
En dat is voor de andere producten die al in je koelkast staan – zoals melk, bijvoorbeeld – niet goed. Deze bederven dan sneller. Maar let er wel op dat je je restjes niet te lang laat afkoelen. De regel is hier: maximaal twee uur laten afkoelen.
Er zijn verschillende theorieën over, maar wij zochten voor je uit wat je nu het beste doet. Volgens de wetenschap duurt het ongeveer 2 uur vooraleer een te grote hoeveelheid bacteriën gaat groeien op pas bereide voeding. Je kan dus zonder zorgen je eten gedurende die tijd op het aanrecht laten afkoelen.
Hoewel koude pastasalades bij warm weer erg populair zijn, raadt het FAVV aan om gekookte pasta niet langer dan twee dagen in de koelkast te bewaren. Wie dat langer doet, kan erg ziek worden, klinkt het bij 'VRT NWS'.
Bij een buitentemperatuur van 27 graden is het na 10 minuten in de auto al 37 graden. En na 30 minuten is dat 45 graden. Daarom is het ook af te raden om eten in de auto te laten liggen. Veel producten blijven buiten de koeling niet goed.
Dek pannen met warm eten af en verplaats ze naar een koudere plek, bijvoorbeeld een opslagruimte, of zet ze in koud water . U kunt ook ijs gebruiken om het afkoelen te versnellen. Hierdoor koelt het eten sneller af. Roer het eten regelmatig terwijl het afkoelt.
Eten buiten koelkast bewaren
Het Voedingscentrum adviseert om bederfelijk voedsel na 2 uur buiten de koelkast niet meer te eten. Er kunnen bij kamertemperatuur gifstoffen vrijkomen. Het opwarmen van het eten doodt ziekmakers, maar de gifstoffen blijven aanwezig.
Koel je lichaam af
Blijf zo veel mogelijk in de schaduw. Ga naar het bos en het park om te wandelen. Verplaats je naar een koele plaats zoals een bibliotheek, dienstencentrum, overdekt koopcentrum, kerk, moskee of synagoge. Neem een lauwe douche, een voetbad of een frisse duik in een zwembad.