De meest voorkomende klachten bij hemochromatose zijn: Extreme en langdurige vermoeidheid. Gewrichtsklachten. Buikpijn in de bovenbuik.
Of u te veel ijzer in uw bloed heeft, is te zien bij bloedonderzoek. Als u te veel ijzer in uw bloed heeft, kan dat door erfelijke ijzerstapeling komen. Het kan ook een andere oorzaak hebben, bijvoorbeeld een ontsteking of overgewicht. Daarom onderzoekt de arts u, zoals uw lengte en gewicht en de kleur van uw huid.
Te veel ijzer kan schadelijk zijn voor de lever. Hierdoor neemt mogelijk de kans op leverkanker, hart- en vaatziekten en diabetes type 2 toe. Bij het slikken van meer dan 45 milligram ijzer per dag kunnen acute maagdarmproblemen optreden, zoals misselijkheid, overgeven en diarree.
Bij hemochromatose (ijzerstapeling) is sprake van teveel ijzer in het lichaam. Dit kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld inname van grote hoeveelheden ijzersupplementen, bepaalde vormen van bloedarmoede of veelvuldige bloedtransfusies. Deze vormen noemt men secundaire hemochromatose.
Een gezonde voeding, rijk aan ijzer, helpt mee het tekort aan ijzer te voorkomen of te verminderen. Daarnaast kan de (huis)arts u, indien nodig, ijzerpreparaten of andere medicijnen voorschrijven.
Vermijd rood vlees, bewerkt vlees, orgaanvlees en bloedbevattende voedingsmiddelen. Kies voor plantaardige eiwitten (peulvruchten, peulvruchten en soja) en eieren. Eet elke week drie tot vijf porties vis van 3,5 ounce. Beperk gevogelte tot twee porties mager, wit vlees van 3,5 ounce per week.
In eerste instantie wordt het overtollige ijzer opgeslagen in de lever. Wanneer hemochromatose niet wordt behandeld, leidt dit uiteindelijk tot onherstelbare schade aan de lever. Ook kan op den duur ijzerstapeling optreden in de alvleesklier, de gewrichten, de huid, het hart en de schildklier.
Thee, koffie en wijn bevatten tannines die de ijzeropname verminderen door zich aan het ijzer te binden en het uit het lichaam te verwijderen. Fytaten en vezels in volkoren granen zoals zemelen kunnen de opname van ijzer en andere mineralen verminderen.
Veel thee, koffie en mogelijk ook melkproducten kunnen de opname van ijzer verminderen.
Er is geen helder en eenduidig ziektebeeld. Hemochromatose uit zich veelal in vage klachten als chronische vermoeidheid, gewrichtsproblemen, buikklachten, diabetes, leverfunctieafwijkingen, hormonale stoornissen, huidverkleuringen en libidoverlies (zie: Over hemochromatose/gevolgen).
Polyfenolen zitten in (rode) wijn, koffie en groene- en zwarte thee. Deze polyfenolen belemmeren de ijzeropname. Drink thee en koffie daarom vooral buiten je maaltijdmomenten om of kies bijvoorbeeld voor gemberthee, citroenthee of kruidenthee tijdens de maaltijd.
Van een ijzertekort kun je futloos worden, je kunt concentratiestoornissen en rusteloze benen krijgen. Wanneer ijzertekort leidt tot bloedarmoede komen daar klachten bij. Je ziet dan bleek en bent bijvoorbeeld kortademig, duizelig en hebt last van zweten, hartkloppingen en hoofdpijn.
Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat koffie en andere cafeïnehoudende dranken de ijzeropname kunnen verminderen . Bijvoorbeeld: het drinken van een kop koffie terwijl u een hamburger eet, kan de ijzeropname met wel 39% verminderen. Of wanneer u een kop oploskoffie drinkt met een stuk brood, remt dit de ijzeropname met 60-90%.
Welk drinken bevat veel ijzer? Als we het over ijzer hebben, hebben we het vooral over ijzerhoudende voeding. Toch kan drinken ook ijzer bevatten. Dranken waar ijzer in zit, zijn bijvoorbeeld pruimensap, groene sapjes met biet of smoothies met ingrediënten als framboos, cashewnoten en spinazie.
Het antwoord is ja! Eieren zijn een geweldige bron van ijzer , eiwitten en andere essentiële vitaminen. Eieren bevatten weinig verzadigd vet en vormen, in combinatie met volkoren granen en donker bladgroen, een heerlijke maaltijd vol ijzer en vitaminen. Een laag ijzergehalte komt veel voor en is de belangrijkste reden waarom mensen het doneren van bloed uitstellen.
Er is geen eenduidig ziektebeeld, maar de volgende symptomen kunnen wijzen op te veel ijzer in je bloed en ijzerstapeling: extreme vermoeidheid. pijn in de gewrichten, vooral in de handen en polsen. buikpijn (door vergrote lever)
Het lichaam neemt te veel ijzer op uit de voeding. Het ijzer stapelt zich vervolgens op in het lichaam, vooral in de lever, de huid en de alvleesklier, maar soms ook in de hartspier, de gewrichten en de pijnappelklier. Hemochromatose ontstaat meestal door een erfelijke fout. Het is een recessieve aandoening.
Als je te veel ijzer in je bloed hebt, bijvoorbeeld door ijzerstapelingsziekte, is het goed om ijzerarm te eten. Vermijd voedsel waar veel ijzer in zit, bijvoorbeeld rood vlees en neem bij je maaltijd geen vruchtensap, of fruit met veel vitamine C.
Zo blijkt uit studies die kijken naar de effecten tijdens een maaltijd (zogenaamde single-meal studies) dat ascorbinezuur (vitamine C) en eiwitten een gunstig effect hebben op de ijzeropname, en dat fytaat, polyfenolen en calcium de ijzeropname remmen2,3.
Alcoholinname zorgt ervoor dat uw lichaam meer ijzer opslaat . Volwassenen die matig alcohol drinken, lopen minder risico op een ijzertekort. Dit alcoholinnameniveau is doorgaans te laag om ijzerstapeling te veroorzaken.
IJzertekort door bloedverlies
Als je bloed verliest, verlies je ook ijzer. Je kunt bloedarmoede krijgen door: plots bloedverlies (bijvoorbeeld door een verwonding of operatie) geleidelijk bloedverlies (bijvoorbeeld door een langzaam bloedende maagzweer of een tumor in je maag of darm)
In een kopje groene thee van 100 ml zit pakweg 70 mg van de stof, maar wie 10 kopjes drinkt, krijgt plots 700 mg per dag binnen. Bij meer dan 700 mg per dag komt de goede werking van de lever in gevaar en kan er leverschade ontstaan.
De ijzervoorraad in je lichaam
Als de voorraad afneemt, neemt de opname van ijzer door het lichaam uit de dunne darm toe.