In koud water
De snelste manier om je eten af te koelen, is door de pot in een bak met koud water te zetten. In de zomer (of wanneer het binnen warm is) voeg je best ook wat ijsblokjes toe, zodat het water niet te snel opwarmt. Ververs het water om de 5 minuten, zodat het goed koel blijft.
Eten dat nog niet is afgekoeld zorgt ervoor dat de temperatuur in de koelkast stijgt. Hierdoor wordt de kans op te veel bacteriën vergroot en gaat de kwaliteit van de andere producten in je koelkast achteruit. Laat je warme eten dus een half uurtje afkoelen op het aanrecht en zet het dan alsnog koud.
Dat kan de kwaliteit van het product verslechteren en het is ook minder milieuvriendelijk. Kliekjes koelen sneller af als je het bakje of de pan in een laagje koud water zet. Laat de kliekjes niet langer dan 2 uur buiten de koelkast staan.
Bacteriën groeien het snelst tussen temperaturen van 10 – 60 ⁰C. Terugkoeling of snelkoeling is de manier waarop het voedsel in 1,5 à 2 uur van 70 ⁰C tot onder 5 ⁰C wordt gebracht. Door snel te koelen kunnen producten tot vijf dagen worden bewaard zonder merkbaar of proefbaar kwaliteitsverlies na opwarmen.
Als je op microscopische schaal kijkt, zal iets opwarmen altijd sneller gaan dan het afkoelen. Dat zegt een nieuwe regel van de thermodynamica.
Plaats de pan in een bak koud water en laat deze snel afkoelen.
"Je kan spoorvorming voorkomen door de pasta, nadat je die gekookt hebt, zo snel mogelijk af te koelen. De gouden regel is om gekookte pasta of rijst binnen de twee uur onder de 10 graden Celsius te krijgen. Bewaar de pasta dus altijd in de koelkast en haal hem er alleen dan uit om hem meteen te serveren.
Koel verhitte producten terug binnen 2 uur tot 20°C en binnen 5 uur tot 7°C of lager in de kern. Hoe sneller je terugkoelt, des te minder bacteriën kunnen uitgroeien.
Zout verlaagt het vriespunt van water, en dus ook het smeltpunt van ijs. Dat wil zeggen dat ijs niet smelt bij 0°C, maar bij een lagere temperatuur. Dat is ook de reden waarom we zout strooien in de winter: het ijs zal sneller smelten.
Een natte handdoek of washandje in de nek zorgt voor directe verkoeling. Een teiltje water dient perfect als voetenbadje, wat ook erg verkoelend werkt.
Een van de snelste tips om eten sneller af te laten koelen is door van pan, schaal of bakje te wisselen. Meestal zit het warme eten namelijk nog in de originele pan of schaal die zelf ook nog hartstikke warm is en dus ook warmte afgeeft. Wissel daarom van drager en het eten koelt een stuk sneller af.
Zet gekoelde producten zo snel mogelijk (terug) in de koelkast. Bacteriën groeien veel sneller buiten de koelkast. Eten dat langer dan 2 uur buiten de koelkast heeft gestaan, kun je beter niet meer opeten.
Gebruik een ijswaterbad
Deze methode helpt om de temperatuur van het eten snel en veilig te verlagen. Vul een grote bak of schone gootsteen met ijs en een kleine hoeveelheid water. Plaats de ketel soep in het ijsbad. Roer de soep om warmte vrij te laten en af te koelen.
Bewaartip voor dit product. Als je soep wilt bewaren na bereiding, laat hem dan snel afkoelen (zet de pan bijvoorbeeld in een bak koud water of ijs) en zet deze goed afgesloten in de koelkast. Laat restjes niet langer dan 2 uur buiten de koelkast staan.
Door je voedsel af te dekken zorg je ervoor dat bacteriën niet onderling over kunnen springen.” Ook kan het eten uitdrogen. Als het nog warm is komt er veel damp vrij. Bij het niet afdekken van het bakje droogt het product dan uit.
We ontdekten dat bij elk temperatuurpaar de verwarming niet alleen sneller verloopt dan de koeling, maar dat de respectievelijke processen zich in feite langs fundamenteel verschillende paden ontwikkelen. We verklaren dit met een nieuw theoretisch raamwerk dat we thermische kinematica noemen.
Koel de restjes zo snel mogelijk af en zet ze binnen het uur in de koelkast. Warme gerechten kan je snel afkoelen door de pan met restjes in een bak met koud water en ijs te plaatsen en regelmatig te roeren. Dek de restjes pas af nadat ze zijn afgekoeld. Zo voorkom je condensatie op het deksel.
Daarop neemt de druk op de covalente verbindingen af. Zij worden wat minder uitgerekt en geven energie af. En wanneer die energie afgeven is dat vergelijkbaar met afkoeling. In andere woorden: als water opwarmt, laten de bindingen tussen atomen energie los, waardoor het water sneller afkoelt dan koud water.