Maar een 'abnormale' of 'niet-noodzakelijke vermoeidheid' is anders. Dit is extreme vermoeidheid die plotseling op kan komen, die niet gerelateerd is aan inspanning en waarvoor een lange herstelperiode nodig is. Deze vermoeidheid voelt vervelend aan.
Vaak voel je je lusteloos, sloom en zit je hoofd vol. Je verwerkt prikkels minder goed, schiet snel in de stress en hebt weinig zin om iets te doen.
Veel ziekten en aandoeningen veroorzaken vermoeidheidsklachten. Denk aan spierziekten, kanker, infectieziekten zoals Covid-19 of Q-koorts. Er kan zowel sprake zijn van fysieke vermoeidheid, omdat het lichaam harder moet werken vanwege de ziekte, als van mentale vermoeidheid door emoties of psychologische veranderingen.
Je kan door verschillende oorzaken oververmoeid raken. Bijvoorbeeld door een slaaptekort, slechte voeding, te weinig lichaamsbeweging en stress. Maar ook bepaalde karaktereigenschappen kunnen een rol spelen, zoals perfectionisme, subassertiviteit of veel piekeren.
Deze vermoeidheid voelt aan alsof je meer uitgeput bent dan normaal en vlugger moe bent na het uitvoeren van je gewone dagelijkse bezigheden, of zelfs als je helemaal niets doet. Het is een vermoeidheid die je plots kan overvallen. Het ontbreekt je aan energie en dat uit zich op fysiek, mentaal en sociaal vlak.
Je voelt je moe en overspannen, prikkelbaar en lastig, hebt last van tientallen kleine klachten zoals hartkloppingen, rugpijn, vermoeidheid, slapeloosheid, lusteloosheid, piekeren, doordrammen of hoofdpijn. Soms word je zelfs onaangenaam naar anderen toe of bitsig of agressief.
Iemand met CVS lukt het niet meer om de dingen te doen die hij/zij normaal gesproken deed. Naast vermoeidheid kan je ook andere klachten hebben zoals spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, concentratie- en/of geheugenproblemen of slaapproblemen.
Een vermoeid uiterlijk is vaak het resultaat van slaaptekort, een te korte of slechte nachtrust, een superactieve week of een periode van algemene vermoeidheid, lagere immuniteit of ziekte. Een eenvoudige oplossing is eens lekker uitslapen (een schoonheidsslaapje).
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.
Als u langere tijd last heeft van oververmoeidheid, kan uw lichaam uit balans raken. Hierdoor kunt u overspannen raken of een burn-out krijgen. U krijgt dan ook last van andere klachten en u heeft nergens energie voor.
Hartfalen is een chronische aandoening, waarbij het hart het bloed niet goed meer kan rondpompen. Hierdoor kunnen verschillende klachten ontstaan, zoals kortademigheid en vermoeidheid.
Vermoeidheid komt vaak voor bij kanker. Je kunt voor, tijdens en kort na de behandeling moe zijn, maar ook nog lange tijd daarna. Vermoeidheid is een gebrek aan energie. Als je vaak moe bent, lukt het niet goed meer om de dingen te doen die je wilt of moet doen.
Hypersomnia is een slaap-waak stoornis waarbij iemand last heeft van extreme slaperigheid, ondanks genoeg uren slaap. Bij insomnia is het tegenoverstelde aan de hand: dan is er sprake van slapeloosheid, en lukt het maar niet om te slapen. Teveel slapen en zich overmatig slaperig voelen komt vaak voor.
Bij een bloedonderzoek naar vermoeidheid wordt, naast de mineralen calcium en magnesium ook getest op een tekort aan vitamine D. Een tekort geeft klachten zoals een moe, futloos en belabberd gevoel. Daarnaast gaan we ook de waarden voor vitamine B12 na.
Als je moe bent, heb je weinig energie. Het lukt niet meer goed om te doen wat je zou willen of moeten doen. Je voelt zich niet zo fit als normaal. Bewegen en denken gaan bijvoorbeeld moeilijker.
Tips over voeding bij vermoeidheid
Kies bijvoorbeeld voor een schaaltje yoghurt of kwark, volkoren cracker met hartig beleg, fruit, een handje noten, groenten met dip. Neem bewust een eetmoment en zie dat tegelijkertijd als een rust- of pauzemoment. Eet op momenten dat je minder moe bent.
Probeer je slaapgewoontes te veranderen. Zoek hulp om piekeren, spanning of somberheid minder te maken. Zorg goed voor jezelf: Beweeg genoeg, eet gezond en stop met roken. Bij moeheid door medicijnen, pijn of een ziekte: bespreek het met je huisarts.
Futloos zijn, weinig energie hebben om iets te doen. Concentratieproblemen. Afvallen (doordat je lichaam extra energie gaat verbruiken) Aankomen (doordat je extra gaat eten om aan snelle energie te komen, je hebt meer zin in suikers)
Er bestaat geen test. De arts beoordeelt de uitslagen van het bloed- en het lichamelijk onderzoek. Nadat vastgesteld is dat de jongere geen andere ziekte heeft, kan de diagnose CVS worden gesteld. Dat gebeurt op basis van wat de jongere vertelt over vermoeidheid en andere klachten.
Hoe stelt u CVS vast? Een huisarts of medisch specialist kan CVS vaststellen. In de richtlijn 'chronisch vermoeidheidssyndroom: CVS' leest u uitgebreid hoe u CVS vaststelt.
Zich terugtrekken: de persoon laat zelden van zich horen of is eerder stil. Snel boos of verdrietig: de ander bijt van zich af, huilt vlugger. Weinig energie: de passie die je vroeger zag, is er niet meer. Niet zichzelf: je hebt het gevoel dat de ander een masker opzet.
Mentale oververmoeidheid wordt gekenmerkt door andere symptomen dan fysieke vermoeidheid. Zo hebben mensen die geestelijk uitgeput zijn volgens de Hersenstichting vaak moeite zich te concentreren en zijn ze sneller afgeleid. Ook hebben ze een korter lontje en moeite om belangrijke beslissingen te nemen.