Een smaakstoornis kan zich op verschillende manieren uiten. Er kan sprake zijn van een afgenomen of verdwenen smaakfunctie. Ook kunnen alledaagse smaken anders worden waargenomen of is er continu een abnormale of vieze smaaksensatie, zonder dat er een smaakstof wordt ingenomen.
Neem iets fris-zuurs om op te kauwen of om op te zuigen, bijvoorbeeld: een zuurtje, pepermunt, (suikervrije) kauwgom, zacht snoep of een waterijsje. Ook fris-zure producten als tomaat, komkommer, augurk, appel en zilveruitjes kunnen helpen.
Reuk- en smaakverlies ontstaat o.a. door: een kwetsuur aan het hoofd, chronische ontstekingen, ontsteking aan de bovenste luchtwegen en COVID-19. Oorzaak van een smaakstoornis kan ook te maken hebben met schade aan de aangezichtszenuw of de smaakpapillen.
Één van de meest voorkomende is gingivitis, wat het gevolg is van de opbouw van tandplak, als je niet regelmatig of correct poetst en flost. Een andere veel voorkomende oorzaak van een vieze smaak zijn abcessen, infecties en doorkomende verstandskiezen.
Als sterke smaken tegenstaan is het goed om gebruik te maken van producten met een weinig uitgesproken smaak, bijvoorbeeld: Broodmaaltijd: (wit)brood, beschuit, crackers, pap, jonge (smeer)kaas, gekookt ei, kipfilet bij de broodmaaltijd.
De term "ageusia" verwijst naar het totale verlies van uw smaakzin. Ageusia kan worden veroorzaakt door infecties, bepaalde medicijnen, voedingstekorten of andere factoren . Verlies van smaakzin is ook een mogelijk symptoom van COVID-19. In de meeste gevallen kan het behandelen van de onderliggende oorzaak van ageusia uw smaak herstellen.
Een aantal medicijnen heeft verandering van smaak en reuk als bijwerking. Dat zijn onder meer antibiotica, anti-epileptica, antidepressiva, antihistamines, decongestiva, antihypertensiva, hartmedicatie en lipideverlagende middelen.
Driekwart van de covid-19-patiënten met reukverlies heeft het reukvermogen na 30 dagen weer terug. Na 90 dagen is 90% van de patiënten hersteld. Voor herstel van smaakverlies gelden vergelijkbare herstelperiodes.
Een totaal verlies van smaakvermogen noemen we ageusie (men proeft niet meer). Dit kan ook aangeboren zijn. Een verminderd smaakvermogen noemen we hypogeusie. Het is ook mogelijk om een perceptie van smaak te krijgen zonder stimulus van buitenaf, ook wel fantogeusie genoemd.
Reuk- en smaakverlies, maar geen corona
Dit is vaak het gevolg van verkoudheid en griep. Dit gaat vaak gepaard met minder proeven en hierdoor minder eten en drinken. In de meeste gevallen herstelt de reuk en de smaak vanzelf weer, nadat de verkoudheid verdwenen en de neus niet meer verstopt is.
Terminologie van smaakstoornissen
Een smaakstoornis kan zich op verschillende manieren uiten. Er kan sprake zijn van een afgenomen of verdwenen smaakfunctie. Ook kunnen alledaagse smaken anders worden waargenomen of is er continu een abnormale of vieze smaaksensatie, zonder dat er een smaakstof wordt ingenomen.
De meeste mensen krijgen deze zintuigen binnen 60 dagen na herstel van COVID-19 terug.
Oorzaken van smaak- en reukverandering
Sommige aandoeningen kunnen verandering of verlies van smaak en reuk geven, bijvoorbeeld bij infectie in neus of neusbijholten, een tumor in het hoofd, de ziekte van Parkinson of een corona-infectie. Ook kan verandering van smaak en reuk gevolg zijn van ouderdom.
Bij een vieze smaak in de mond kunt u zuigen op pepermuntjes of snoepjes of kauwen op kauwgom. Als uw slijmvliezen niet gevoelig zijn, kunt u wat meer zout, kruiden, specerijen en smaakmakers zoals gember, sambal, wasabi, marinades, jus of sauzen gebruiken om uw voeding smakelijker te maken.
Voeg sterke smaken toe: Smaakrijke ingrediënten zoals munt, gember, azijn, knoflook of ui zijn mogelijk nog steeds waarneembaar als uw smaak- en reukzin is afgestompt. Het toevoegen van deze voedingsmiddelen kan een explosie van smaak toevoegen aan maaltijden die anders flauw smaken.
Geurhertraining, mindfulness beoefenen en maaltijden eten met verschillende texturen en temperaturen kunnen helpen. Als u tevergeefs hebt geprobeerd om uw smaak terug te krijgen, raadpleeg dan een zorgverlener.
Dat komt doordat je smaakpapillen voortdurend veranderen. Ze sterven immers af en regenereren om de paar weken, soms zelfs vaker door hun kwetsbare positie in de mond. Lees: elke keer dat je je tong verbrandt of ze een beetje afbrokkelt, dood je smaakpapillen.
Smaakpapillen kunnen over het algemeen heel goed herstellen. Als de oorzaak verdwijnt, komt de smaak na verloop van tijd vaak terug. Zo zal na een infectie of ontsteking de smaak vanzelf terugkomen. Ook na een kankerbehandeling komt de smaak na verloop van tijd terug.
Ziekte of infectie
Alles wat de binnenkant van je neus irriteert en ontsteekt en het verstopt, loopneus, jeukerig of druppelend maakt, kan je reuk- en smaakzin beïnvloeden . Dit omvat verkoudheid, sinusinfecties, allergieën, niezen, verstopping, griep en COVID-19.
Met een neusspray of neusdruppels kan je de neus ontzwellen. Daarna komt de reukzin vaak terug. Het reukverlies gaat ook vaak op en af: nu eens wat meer, dan weer wat minder.
Blootstelling aan lucht, vocht en licht kan de smaak van koffie beïnvloeden. Als je koffie niet op de juiste manier wordt opgeslagen, kan dit leiden tot smaakverlies.
Gebruik een milde reiniger : Een milde zeep zorgt ervoor dat u overtollig talg kunt verwijderen wanneer u uw gezicht en lichaam wast. Breng deodorant aan: Probeer een deodoriserende spray onder uw oksels als u zich zorgen maakt over lichaamsgeur. Probeer blotting wipes: Blotting wipes, ook wel blotting papers genoemd, kunnen talg op het gezicht opzuigen.
Het waarnemen van smaak is een functie van de smaakorgaantjes, ook wel gustatoire sensorische organen of in het Engels taste buds genoemd. Een smaakorgaantje bestaat uit 50 tot 120 cellen. De meeste smaakorgaantjes bevinden zich op de tong, gegroepeerd in de verschillende smaakpapillen.
Smaak kunnen we waarnemen met onze tong, maar het gaat ook om balans, geuren, ervaringen en interactie. Geur bijvoorbeeld, komt vrij als je het product voor je hebt, maar het komt ook vrij als je het in je mond hebt en uitademt. Dat noemen we retronasaal – aroma's worden ontvangen door de neusslijmvliesen.