Wanneer je dagelijks een portie wortels eet, heb je minder risico op hart- en vaatziekten. Een onderzoek van de Nederlandse Brian Buijsse - gepromoveerd aan de Wageningen Universiteit – heeft dit aangetoond door de deelnemers van deze studie enkele jaren te volgen.
Hoeveel wortels moet je eten? "Als je 100 tot 250 gram gekookte wortels eet op een dag, krijg je genoeg vitamine A binnen. Van sap is dit 50 tot 100 milliliter. Van rauwe wortel is dat dit 150 tot 200 gram."
Je lichaam slaat carotenen op in vetten in je huid. Daardoor kleur je daadwerkelijk oranje, als je maar genoeg op wortelen knaagt. De meeste mensen verkleuren als ze 30 milligram betacaroteen binnenkrijgen, oftewel 5 flinke wortelen. De verkleuring is het best te zien op lichte plekken, zoals de handpalmen.
Met het eten van 100 gram rauwe wortels heb je al 11% van je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voedingsvezels binnen. Vezels zijn noodzakelijk voor een soepele spijsvertering. Ze helpen het risico te verminderen op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker. Ook zit je sneller vol door het eten van vezels.
Wortelen zijn bekend om de hoge aanwezigheid van Bètacaroteen wat in het lichaam omgezet wordt naar vitamine A. Vitamine A is belangrijk bij de ontwikkeling van haarvaten en daarmee automatisch belangrijk voor de gezondheid van alle cellen. Daarnaast is het een bouwsteen van rodopsine (lichtgevoelige pigmenten).
Het bekendste gezondheidsvoordeel van wortels is dat je ogen er baat bij hebben. Dit komt door het hoge gehalte aan beta-caroteen. Dit stofje kan in je lichaam omgezet worden in vitamine A, dat onder meer nodig is voor het goed functioneren van de ogen. Met name voor het aanpassen van je ogen in de duisternis.
Wortelen bevatten veel vezels. Hierdoor is het erg geschikt om mee te nemen als gezonde snack. Het geeft je een verzadigd gevoel.
Wortels zijn een bom van vezels. Vezels verbeteren je darmflora, waardoor de goede bacteriën in je darmen worden gevoed en je minder snel last krijgt van darmklachten. Ook zorgen vezels ervoor dat je een regelmatige stoelgang krijgt en dat je sneller verzadigd bent.
Wortelen zijn gezond: ze bevatten een hoog gehalte aan betacaroteen en vitamine A, die beide van essentieel belang zijn voor de gezondheid van onze ogen. Daarnaast bevatten wortelen ook vitamine B, C, K en diverse mineralen zoals ijzer, mangaan, magnesium, kalium, fosfor en calcium.
Wortelen bevatten betacaroteen, het deel dat de wortel zijn karakteristieke oranje kleur geeft. Betacaroteen is de voorganger van vitamine A, bekend van de krachtige werking van antioxidanten. Wortelen dragen tevens bij aan genezing van de huid en beschermt de huid tegen schadelijke effecten van de zon.
Wortelen bevatten net als andere groentesoorten veel vezels en voedingsstoffen en erg weinig calorieën. Wortelen zijn ook rijk aan bètacaroteen. Net als andere groenten staan wortelen in de Schijf van Vijf. Mensen die veel groente en fruit eten hebben een lager risico op hartziekte en beroerte.
De wortel bevat veel bitterstoffen die een gunstige werking hebben ter ondersteuning van de lever- en galfunctie. Daarnaast bevat de wortel ook fytosterolen en vetzuren zoals linoleenzuur, linolzuur, oleïnezuur en palmitinezuur.
Ja, het klopt dat je door het eten van wortelen een kleurtje kan krijgen, zij het niet echt bruin, maar eerder oranje. Dit heeft te maken met bètacaroteen, een oranje kleurstof die vooral in wortelen zit en zorgt voor de aanmaak van vitamine A.
Provitamine A-verbindingen veroorzaken echter geen vitamine A-toxiciteit bij mensen, omdat het lichaam de omzetting van provitamine A-verbindingen in vitamine A strikt reguleert. Om deze reden zijn er geen aanbevolen limieten voor hoeveel bètacaroteen een persoon veilig per dag kan consumeren .
Studies met mensen en muizen laten zien dat de omzetting van bètacaroteen in vitamine A het "slechte" cholesterol in het bloed verlaagt . Bètacaroteen kan dus helpen beschermen tegen de ontwikkeling van atherosclerose, wat leidt tot de ophoping van vetten en cholesterol in onze slagaders.
Calorieën in wortelen
Eén middelgrote wortel (61g) levert 25 calorieën , waarvan 86% afkomstig is van koolhydraten, 9% van eiwitten en 5% van vet. Eén kopje (128g) gehakte wortels bevat 52 calorieën en één kopje (110g) geraspte wortels bevat 45 calorieën.
Een wortel voorziet in dagelijkse behoeft aan vitamine A
100 g rauwe wortelen levert 1067 µg vitamine A en dit vooral in de vorm van bèta-caroteen (ongeveer 6400 µg) (2). Dit komt overeen met ruim 1,5 maal de gemiddelde dagelijkse aanbeveling voor vitamine A.
Wortels zijn veel meer dan een groente die goed is voor je ogen. Wortels barsten van de voedingsstoffen die aan tal van gezondheidsvoordelen worden gelinkt. Als je ze regelmatig eet kan dat helpen om je immuunsysteem te ondersteunen en chronische ontstekingen te voorkomen.
Teveel kalium kan diarree veroorzaken, maar om aan zo'n gehalte te komen, moet je extreem veel wortels bijvoeren. De geleerden zijn het er niet helemaal over eens wat een veilige marge is voor het bijvoeren van wortels. Er wordt door voedingsdeskundigen gesproken over 5 tot wel 12 kilo per dag.
Uit onderzoek is gebleken dat het dagelijks eten van wortels het risico op darmkanker, longkanker en mogelijk ook alvleesklierkanker en leukemie kan verkleinen .
Bij ex-rokers of niet-rokers is er geen afname van het risico op longkanker zichtbaar in verband met wortelconsumptie . Een overmatig risico werd ook geassocieerd met een lage inname van groene groenten, hoewel dit niet significant was, terwijl er geen overmatig risico zichtbaar was voor niet-consumenten van lever en kaas.
Als u de vloeistoffen verdraagt, voegen we meer vast voedsel toe aan uw dieet. De Cleveland Clinic raadt u ook aan om veel antioxidantrijke voedingsmiddelen op te nemen, zoals boerenkool, bosbessen en wortels . Uw alvleesklier produceert ook insuline om de bloedsuikerspiegel te helpen handhaven.
Een overschot aan bètacaroteen maakt in onze huid een oranje tint los – net als die van wortels. Je kan dus daadwerkelijk een beetje oranje worden door wortels te eten. Om een kleurverschil te merken moet je wél flink veel bètacaroteen binnenkrijgen.
Spinazie en andere bladgroenten
Spinazie en andere groene bladgroenten, zoals boerenkool, zijn in staat om je vetverbranding te stimuleren.
(Bovendien bevatten wortels zoveel water en vezels dat de kans groot is dat u zich te vol voelt om er zoveel te eten!) Als u bang bent dat u aankomt van wortels, kunt u er gerust op zijn dat dit niet het geval zal zijn .