Soep is in veel keukens een ware alleskunner. Het vult, verwarmt en kan eindeloos worden aangepast aan persoonlijke voorkeur. Of het nu gaat om een heldere bouillon boordevol groenten, een romige pompoensoep, een stevige erwtensoep of een goedgevulde minestrone, er valt altijd wel een smaakvolle variant te vinden. Doordat soepen vaak in grote hoeveelheden gemaakt worden, is invriezen een handige oplossing: zo staat er op drukke dagen binnen een handomdraai een verse kom soep op tafel. De kunst is echter om de soep op de juiste manier te ontdooien, zodat de smaak, de structuur en de voedselveiligheid optimaal blijven. Langzaam ontdooien in de koelkast is een klassieker, maar wanneer de tijd dringt, kan de magnetron uitkomst bieden. Ook rechtstreeks ontdooien op een warmtebron – een traditioneel fornuis of juist een inductiekookplaat – behoort tot de mogelijkheden. Hieronder volgt een uitgebreid overzicht met alle methodes en aandachtspunten.
Voor veel koks is de koelkast nog altijd de beste plek om soep te ontdooien. De gecontroleerde, lage temperatuur zorgt voor een geleidelijk proces, waardoor de smaak en textuur van de soep zo goed mogelijk behouden blijven. Daarnaast is het risico op bacteriegroei minimaal. Zet de ingevroren soep in een goed afgesloten bak of diepvrieszak in de koelkast. Een lekvrije verpakking voorkomt dat andere etenswaren worden aangetast door morsende soep. Gemiddeld duurt het acht tot twaalf uur om een gemiddelde portie soep volledig te ontdooien, maar bij grotere porties kan het gerust een etmaal duren. Eenmaal ontdooid, kan de soep nog één à twee dagen in de koelkast worden bewaard. Het enige dat dan nog hoeft te gebeuren, is het opwarmen van de soep in een pan of in de magnetron voordat deze geserveerd wordt.
Voor wie weinig tijd heeft, is de magnetron een uitkomst. Veel modellen hebben een speciale ontdooifunctie of een lage stand voor het veilig ontdooien van eten. Plaats de soep in een magnetronbestendige kom of schaal, liefst afgedekt met een deksel die ervoor zorgt dat spatten worden tegengehouden. Laat de soep in korte intervallen ontdooien en roer tussendoor even door. Hierdoor warmt de soep gelijkmatiger op, zonder dat sommige stukken al te heet worden terwijl andere nog koud zijn. Vooral bij romige soepen is voorzichtigheid geboden, omdat zuivel kan gaan schiften als de temperatuur te snel oploopt. Voeg ingrediënten als room of kokosmelk daarom liever pas later toe of gebruik een lagere stand om de soep geleidelijk te verwarmen.
Het ontdooien van soep op een fornuis, of dat nu gas of elektrisch is, werkt uitstekend als er wat meer tijd is en een geleidelijke methode de voorkeur heeft. Door de soep vanuit de vriezer direct in een pan te leggen en op laag vuur te zetten, krijgt de soep de kans langzaam te ontdooien. Een pan met een dikke bodem helpt bij het gelijkmatig verdelen van de warmte en verkleint de kans op aanbranden. Houd het vuur rustig, gebruik indien gewenst een deksel die schuin op de pan ligt en roer geregeld. Zo smelt het bevroren blok soep langzaam en warmt het geheel door. Pas als de soep grotendeels ontdooid is, kan het vuur wat hoger, zodat de soep goed kan doorkoken en alle ingrediënten op temperatuur zijn.
Een inductiekookplaat werkt met een magnetisch veld en reageert bijzonder snel, wat zowel een voordeel als een aandachtspunt kan zijn bij het ontdooien van soep. Begin op een lage stand en gebruik, net als bij het fornuis, een pan met een dikke, magnetische bodem. Zo wordt de warmte beter verdeeld en is het risico op aanbranden minimaal. Plaats een deksel schuin op de pan als je de warmte deels wilt binnenhouden, maar zorg dat je kunt blijven roeren. Wanneer de soep te snel begint te koken, kan de temperatuur meteen omlaag. Het is juist die snelle temperatuuraanpassing die inductie ideaal maakt voor wie gecontroleerd wil ontdooien en opwarmen.
De manier waarop soep wordt ingevroren, is bepalend voor hoe makkelijk je deze later kunt ontdooien. Door de soep in kleine porties te verdelen, is de ontdooitijd korter en verloopt het proces gelijkmatiger. Porties van één of twee personen zijn hiervoor vaak het meest praktisch. Vrieszakken die plat worden neergelegd, creëren dunne lagen soep en besparen plaats in de vriezer, terwijl bakjes weer heel handig zijn om te stapelen en direct in de koelkast of magnetron te zetten. Schrijf altijd de datum en inhoud op de verpakking, zodat duidelijk is hoe lang de soep al in de vriezer ligt en welke soepvariant het betreft.
Niet alle ingrediënten laten zich probleemloos invriezen. Zuivel kan schiften, pasta en rijst kunnen papperig worden, en sommige kruiden verliezen hun smaak. Daarom kan het nuttig zijn om bindmiddelen, room en bepaalde zetmeelproducten apart te houden. Voeg ze pas toe wanneer je de soep opnieuw opwarmt, zodat de consistentie en smaak van de soep optimaal blijven. Kook bijvoorbeeld pasta, rijst of vermicelli even los en roer dit aan het einde door de soep. Kruiden als peterselie, bieslook of basilicum zijn vaak lekkerder als ze op het laatst vers worden toegevoegd.
Goede hygiëne is essentieel bij het invriezen, bewaren en ontdooien van soepen. Laat restjes soep na het koken niet te lang op het aanrecht staan, maar laat ze snel afkoelen en vries ze direct in. Soepen zijn doorgaans twee à drie maanden houdbaar in de vriezer, zonder noemenswaardig kwaliteitsverlies. Na deze periode kan de smaak iets achteruitgaan, al is de soep niet per se onbruikbaar. Eenmaal ontdooide soep is nog één à twee dagen houdbaar in de koelkast. Opnieuw invriezen is af te raden, omdat het de textuur en smaak verslechtert. Bij twijfels over geur, kleur of smaak is het altijd veiliger om de soep niet meer te consumeren.
Voor een overzichtelijke vriezer is het slim om alle soepen bij elkaar te bewaren. Op die manier zie je in één oogopslag hoeveel voorraad er nog is. Door verpakkingen te labelen met de datum kun je bovendien zien welke porties het eerst moeten worden opgegeten. Een goede indeling bespaart niet alleen tijd bij het zoeken, maar helpt ook verspilling tegen te gaan. Voor het ontdooien zijn er vervolgens allerlei methodes – de koelkast voor een langzame en veilige ontdooiing, de magnetron voor wie snel wil zijn, en het fornuis of de inductiekookplaat voor wie de soep graag op de traditionele manier zachtjes laat pruttelen. Bij elke methode is het belangrijk om regelmatig te roeren en de temperatuur zorgvuldig in de gaten te houden, zodat de soep haar smaak en structuur behoudt. Op die manier kan op elk gewenst moment worden genoten van een heerlijke kom huisgemaakte soep.