E-nummer E713, beter bekend als tylosine, is een additief dat minder vaak voorkomt in de voedingsindustrie. Dit additief, voornamelijk gebruikt als conserveermiddel en soms als verdikkingsmiddel, heeft enkele unieke eigenschappen en toepassingen. Voordat we in detail treden over E713, is het belangrijk om te begrijpen wat E-nummers zijn en waarom ze worden gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie.
E-nummers zijn codes die door de Europese Unie zijn toegekend aan stoffen die als additief in levensmiddelen worden gebruikt. Deze stoffen kunnen variëren van conserveermiddelen en kleurstoffen tot smaakversterkers en verdikkingsmiddelen. Het systeem van E-nummers is ontwikkeld om consumenten in staat te stellen gemakkelijk te herkennen welke additieven in hun voedsel zijn verwerkt. Elk E-nummer staat voor een specifieke stof die is goedgekeurd voor gebruik binnen de EU, en deze goedkeuring wordt verleend op basis van strenge veiligheids- en gezondheidsnormen.
Tylosine, aangeduid met E-nummer E713, is een macrolide antibioticum dat voornamelijk wordt gebruikt in de veterinaire geneeskunde. Het wordt ingezet om bacteriële infecties bij dieren te behandelen, vooral bij pluimvee, varkens en runderen. Hoewel het voornamelijk bekend is om zijn medische toepassingen, heeft tylosine ook een plaats gevonden in de voedingsindustrie als conserveermiddel vanwege zijn antibacteriële eigenschappen.
Tylosine is afgeleid van de bacterie Streptomyces fradiae en heeft een brede werking tegen verschillende Gram-positieve bacteriën en sommige Gram-negatieve bacteriën. Het werkt door de eiwitsynthese in bacteriën te remmen, waardoor hun groei wordt gestopt en ze uiteindelijk afsterven. Deze antibacteriële werking maakt het een nuttige toevoeging aan producten die gevoelig zijn voor bacteriële besmetting, zoals bepaalde vlees- en zuivelproducten.
De antibacteriële werking van tylosine maakt het effectief in het verlengen van de houdbaarheid van bepaalde voedingsmiddelen. Het wordt vooral gebruikt in producten die vatbaar zijn voor bacteriële besmetting. Dit kunnen vleesproducten zijn, maar ook sommige zuivelproducten en fermentatieproducten. Door de toevoeging van tylosine kunnen deze voedingsmiddelen langer bewaard worden zonder dat er schadelijke bacteriën kunnen groeien, wat de voedselveiligheid ten goede komt.
In vleesproducten kan tylosine helpen om de groei van pathogene bacteriën zoals Listeria monocytogenes en Staphylococcus aureus te voorkomen. Dit is bijzonder belangrijk in producten zoals worstjes, ham en andere verwerkte vleeswaren die langere tijd bewaard moeten worden. In de zuivelindustrie wordt tylosine soms gebruikt om de groei van bacteriën in kazen en yoghurt te controleren, vooral tijdens het rijpingsproces.
Net als bij andere E-nummers, wordt de veiligheid van tylosine streng gecontroleerd door diverse gezondheidsinstanties. De European Food Safety Authority (EFSA) heeft de veiligheid van E713 geëvalueerd en geconcludeerd dat het in de toegestane hoeveelheden veilig is voor consumptie. Het gebruik van tylosine in voedsel is echter beperkt, en het moet altijd voldoen aan de vastgestelde maximumwaarden om mogelijke gezondheidsrisico’s te minimaliseren.
Een van de belangrijkste zorgen met betrekking tot het gebruik van antibiotica zoals tylosine in de voedselketen is de mogelijke ontwikkeling van antibioticaresistente bacteriën. Antibioticaresistentie ontstaat wanneer bacteriën muteren en immuun worden voor de effecten van antibiotica, waardoor infecties moeilijker te behandelen zijn. Dit heeft geleid tot strikte regulering en beperkingen op het gebruik van tylosine in voedingsproducten, om ervoor te zorgen dat het risico op resistentie minimaal blijft.
Daarnaast is er ook aandacht voor mogelijke allergische reacties bij mensen die overgevoelig zijn voor antibiotica. Hoewel dergelijke gevallen zeldzaam zijn, is het belangrijk dat consumenten op de hoogte zijn van de aanwezigheid van tylosine in hun voedsel, zodat ze geïnformeerde keuzes kunnen maken, vooral als ze allergisch zijn voor macrolide antibiotica.
Binnen de Europese Unie is de labeling van additieven zoals E713 verplicht. Dit betekent dat elke voedingsmiddel dat tylosine bevat, dit duidelijk moet vermelden op het etiket. Dit stelt consumenten in staat om geïnformeerde keuzes te maken over hun voedselconsumptie. De regelgeving rondom E-nummers zorgt ervoor dat consumenten toegang hebben tot veilige en duidelijk gelabelde voedingsproducten.
De EFSA speelt een cruciale rol in het waarborgen van de veiligheid van voedseladditieven. Voor elk nieuw additief, inclusief antibiotica zoals tylosine, wordt een uitgebreide veiligheidsbeoordeling uitgevoerd. Hierbij wordt gekeken naar de toxiciteit, mogelijke bijwerkingen en de impact op de algehele volksgezondheid. Pas na een grondige evaluatie wordt een E-nummer toegekend en wordt het additief toegelaten voor gebruik in de EU.
Gezien de zorgen rond antibioticaresistentie, zoeken veel producenten naar alternatieven voor conserveermiddelen zoals tylosine. Er is een groeiende interesse in natuurlijke conserveermiddelen zoals plantenextracten en essentiële oliën, die antibacteriële eigenschappen hebben zonder de nadelen van synthetische antibiotica. Deze natuurlijke alternatieven worden steeds vaker toegepast in biologische en natuurvoedingsproducten.
Natuurlijke conserveermiddelen zoals rozemarijnextract, grapefruitzaadextract en citroenzuur worden steeds populairder vanwege hun effectieve antibacteriële en antioxiderende eigenschappen. Deze middelen bieden een natuurlijk alternatief voor synthetische conserveermiddelen en worden vaak gebruikt in biologische en clean label-producten. Bovendien zijn ze over het algemeen beter geaccepteerd door consumenten die bezorgd zijn over de aanwezigheid van synthetische additieven in hun voedsel.
Een ander veelbelovend gebied van onderzoek is het gebruik van bacteriofagen, virussen die specifiek bacteriën infecteren en vernietigen. Bacteriofagen kunnen worden ingezet om specifieke pathogene bacteriën in voedsel te bestrijden zonder de nadelen van antibiotica. Deze technologie staat nog in de kinderschoenen, maar heeft potentieel om een belangrijke rol te spelen in de toekomst van voedselconservering.
In de context van duurzame en gezonde voeding wordt ook gekeken naar fermentatieprocessen en probiotica om de houdbaarheid van voedsel te verlengen. Fermentatie kan de groei van schadelijke bacteriën onderdrukken en tegelijkertijd de voedingswaarde en smaak van producten verbeteren. Probiotische culturen, die vaak worden toegevoegd aan yoghurt en andere zuivelproducten, kunnen ook helpen om de balans van micro-organismen te behouden en de houdbaarheid te verlengen.